Çevreye Yardım - Ev artıklarını gübreye dönüştürün

• Kompost kutusunu bir defada dolduracak kadar malzeme biriktirin. Bu malzemelerden bazıları soğuk kompost kutusunda olup çürümeye başlamış malzemeler olabilir. Yumuşak ve sert malzemeleri dengeli bir karışımını kullanın.
• Kalın, odunsu malzemeleri parçalayıp kırparak koyun.
• Kutuya koymadan önce malzemeleri çok iyi karıştırın. Çim atıkları, parçalanmış kağıt malzemeleri iyice karıştırın ki arada hava kalabilsin. Hepsini kutuya koyun ve arada sulayın.
• Birkaç gün sonra yığın dokunduğunuzda muhtemelen ele sıcak gelecektir. Yığın bir veya iki hafta içinde soğumaya başladığı zaman karıştırın. Kompost kutunuzun tipine göre yığını dışarı dökebilir veya kutunun içinde karıştırabilirsiniz. Kuruysa su ekleyin, suluysa kurutacak malzemeler koyun.
• Bir süre sonra yığın tekrar ısınır. Karıştırmayla gelen hava çalışmak için oksijene ihtiyaç duyan hızlı aerobik mikropları harekete geçirmiştir. Ayıracak vaktiniz varsa 4. adımı birkaç kez tekrar edebilirsiniz. Ama sıcaklık giderek azalacaktır. Yığın artık ısınmamaya başladığında çürümesi için kendi haline bırakın.

Her iki yolu da biraz uygulamakta herhangi bir sakınca yok. Çöp ürettikçe yığına ekleyin (soğuk metotta olduğu gibi), vaktiniz olduğunda çevirin. Böylece yığın ısınacaktır. Keyfinize göre ister sık çevirin, ister az çevirin, yığını ne kadar karıştırırsanız kompost o kadar hızlı olur.

Kompost  altı ile sekiz hafta kadar kısa sürebilse de genelde uzun sürer, bazen bir yıl veya daha fazla sürebilir. Genel bir kural olarak ne kadar çok ilgilenirseniz, o kadar hızlı kompost elde edersiniz.

Kompost kutusuna koyduğunuz içerikler koyu kahverengi bir hal alıp toprak gibi kokmaya başladığı zaman kompost süreci tamamlanmış demektir. Bundan sonra bir veya iki ay ‘pişmeye’ bırakılır. Eğer kompostunuz ince değil de içinde hala parçalar, yumurta kabukları görünür haldeyse bile kaygılanacak bir şey yoktur. Hala kullanabilirsiniz ve büyük parçaları isterseniz yeni kompost kutusuna koyabilirsiniz.

Yaprakları kompost yığınına da ekleyebilir veya bir poşetin içinde bekletebilirsiniz. Poşetin içinde bekletilen yaprak küfü bir veya iki yıl sonra kullanılabilir.

Sümüksü çamur oluşmaması için kahverengilerle iyice karıştırılması gerekir. Ya da çimleri kesildikleri yerde bırakın, çük geçmeden çimle karışırlar ve bu da kokuya neden olmaz. Ayrıca yaprak küfü yığına ekleyebilir veya doğrudan toprağa karıştırabilirsiniz.

Toprak kaynaklı hastalıklardan mustarip bitkiler kompost yığınına eklenmemelidir. Bunun dışındakiler sıcak kompost yığınına eklenebilir. Hayatta kalmak için canlı ürün tüketmeye ihtiyaç duymayan hastalıklar soğuk kompostta yaşamaya devam edebilir. Fakat hastalıkları öldüren tek şey sıcak değildir: kompostun içindeki yoğun mikropsal aktivite de onları öltdürür. Bazı hastalıklar, domates veya patates kavrulması, hayatta kalmak için bu bitkilere ihtiyaç duyar ve onlar olmadan hayatta kalamaz. Bu hastalıklardan kalan bitkileri sıcak kompost yığınına eklemeniz sorun olmaz. Ama kuşkunuz varsa, onları katmayın.

Kimi çok yıllık ayrık otları sıcak kompostta ölürler; ama çok inatçı olanları bağlayıp bir kenara ayırın, artık tanınmaz hale geldikten sonra kompost yığınına ekleyebilirsiniz.

Ayrık otu tohumları soğuk komposta hayatta kalabilirler, bu yüzden sıcak kompostta öldürülmelidirler. Eğer bitmiş kompostunuzda ayrık otları varsa onları çıkarınız.

Budama ve çalı artıklarını kompost yığınına eklemeden önce soyun, kırpın veya küçük parçalara ayırın. Ya da bunları ayrı bir yerde kompost edin. Biraz vakit olsa da bunlar eninde sonunda çürüyecektir. Hızlandırmak için çim veya diğer aktif malzemelerle karıştırabilir, su ekleyebilirsiniz.

Koyun, inek, at gübreleri çok güzel kompost olur. Budama artıklarıyla birlikte konan gübreler budama artıkları çürüyene kadar beklenmelidir. Kuruysa bu yığına su ekleyin ve çim, kümes hayvanı artıklarını ilave edin. Etobur ev hayvanları gübresini kullanmayın.

Kompost yığınına gazeteleri atabilirsiniz, ama geri dönüşümlü kağıt olmaları gerekir. Kağıt havlular, mukavvalar da komposta buruşturup atılmalıdır. Kompostta ağırlıklı olarak mutfak artıkları kullanıyorlarsa kağıtlara çok ihtiyacınız olur. Parlak dergi kağıtlarının çürümesi uzun süre. Renkli mürekkeplerin kompostta pek bir sakınca oluşturmazlar.

Çok yavaş çürür. Çiğ, çürümemiş ahşap kırpıntıları topraktaki nitrojeni çekip bitkilerin bu nitrojene bir iki yıl ulaşmasını engelleyebilir. Küçük parçalar halinde ekleyin ve yanına çabuk çürüyen etkin malzemeler ekleyin. Ahşapta koruyucu maddeler varsa komposta eklemeyin.

Hayır. Tohumlar, saksı çiçekleri için kullanılan ve pazardan satın aldığınız çok amaçlı gübreler öğütülmüş ağaç kabuğu, kum, gübreler gibi birçok maddenin karışımından yapılmıştır. Bunlar tohum filizlendirme ve bitkileri saksılarda büyütme amaçlı olarak kullanılmaktadır.

Kompost bir yığın küçük mikroskobik canlılardan oluşur. Bunlar haşarat değildir ve bahçenize musallat olmazlar. Kompost yığınlarında sümüklü böcek çok olur, bazı sülük türleri çürüyen organik malzemeyle beslenir ve bunlar kompost sürecinin çok değerli bir parçasını oluşturur.