Herkes yoga minderinde farklı sebeplerle yerini alır. Eğer her şey yolunda giderse yoga çalışmasını yükselmiş farkındalık, daha fazla şefkat ve daha iyi konsantrasyon ile bitiririz. Hızlı bir yoga serisi uygularsanız kalple, solunumla ve kas durumuyla ilgili bariz faydalarını da görürsünüz.
Fakat yoganın sinir sistemine olan etkilerini hiç düşündünüz mü? Kalp ve damarlara giden sinirleri, nefesinize karşı tepkisel olması için eğiterek kalbinizin işleyişini geliştirebileceğinizi biliyor muydunuz? Bu değişiklikler birkaç çeşit yoga çalışması sırasında görülür ve yoga pratiğini sürdürmek ve başkalarını da yogaya davet etmek için iyi bir nedendir. Yoganın kalp damar sağlığına en büyük faydalarından biri Kalp Hızı Değişkenliği (KHD) sayesinde olur.
KHD terimi kalp hızının atımdan atıma değişebilme yeteneğini açıklar. Eğer sağlıklıysanız ve derin nefes alırsanız, kalp hızınız artar, derin nefes verirseniz tam tersi olur. Bu hızlı değişimler, parasempatik sinir sisteminin (PSS) etkisi sonucunda görülür. Bu sağlıklı tepki, birincil stres hormonu olan adrenalini salgılayan sempatik sinir sistemi (SSS) tarafından dengelenir. PSS baskın olduğunda, KHD derin nefes alma sırasında yüksek olur, stres azalır ve sağlık desteklenir. SSS stres anında ve şeker hastalığı, uykusuzluk, kalp hastalığı, alkolik olma durumu, böbrek yetmezliği ve diğer durumlarda baskın olur.
Neden sağlıklı bir KHD önemlidir? İnsanlarda KHD’yi hem sağlıklı hem hastalık durumunda ölçen yaklaşık 900 çalışma vardır. Kalp krizi geçirenlerde, diyabet hastalarında, kronik obstrüktif akciğer hastalığı durumlarında, konjestif kalp yetmezliği yaşayanlarda, sigara içenlerde ve genel nüfusta bu çalışmalar göstermiştir ki düşük KHD, kalp sinir sisteminin PSS / SSS dengesinin bozulduğunu göstermekte ve ani ölüm riskini artırmaktadır. Düşük KHD örneği olarak dinlenirken kalp hızı 100 olan ve derin nefes alma sırasında bu hızın hiç değişmediği kişiler gösterilebilir. Bu endişe verici bir durumdur.
Peki yoga bu gerçeklerin neresinde duruyor? KHD, belirli bir dönem boyunca yoga çalışması yapan kişilerde çalışma öncesi ve sonrasında ölçüldü. Örneğin 8 hafta boyunca Hatha yoga yapan 12 kişiden 9’unun KHD değerinde önemli bir yükselme görüldü. Isha Yoga yapan 14 kişiye karşı 14 kişilik bir kontrol grubu belirlendi. Yoga yapanların KHD değerinde ve PSS fonksiyonunda gelişme görüldü. Bir başka çalışmada her gün 1 saat yoga yapan ve yapmayan 45’er kadın incelendi. Stres sadece yoga grubunda azaldı ve çalışmanın 36. haftasında KHD değerleri %150 arttı. 20 gönüllü Yoga Nidra çalışmasını tek başına veya Hatha Yoga ile beraber yaptı. Çalışmaya katılan tüm kişilerde KHD değeri ve PSS fonksiyonu iyileşme gösterdi.
Rahatlama ve nefese odaklanan zihin-beden, farkındalık ve yoga çalışmaları beyinde ve sinir sisteminde önemli ve kalıcı etkilere sebep olabilir. Bunu ifade eden nöroplastisite terimi, dönem dönem çalışarak sinir sistemimizi daha sağlıklı olacak yönde şekillendirebileceğimizi ifade eder. Bir dahaki sefer minderinize yerleşip pranayama nefesinize başladığınızda kalp fonksiyonunu geliştiren en etkili araçlardan birini kullandığınızı fark edin. Patanjali "yoga zihni sessizleştirme çalışmasıdır” der. Demek ki aynı zamanda kalbi de iyileştirme çalışmasıdır.