Alternatif Tedavi Mağaza

Saman Nezlesi - Belirtileri

Polenlere karşı alerjik bir reaksiyon sonucu nazal geçişlerin ya da rinitlerin iltihaplanması durumudur.

Saman Nezlesi

Saman nezlesi genellikle uçuşan bitki polenlerinin en yüksek seviyeye çıktıkları ilkbahar, yaz ve erken sonbahar zamanlarında ortaya çıkar. Başlıca nedeni polenlere karşı alerjik bir reaksiyon sonucu nazal geçişlerin ya da rinitlerin iltihaplanmasıdır. Saman nezlesi gelişmiş ülkelerdeki en yaygın kronik hastalıklardan biridir. Değerlendirmelere göre ABD’de 35 milyon kişi bu hastalıktan etkilenmektedir. Saman nezlesi herhangi bir yaşta gelişebilir, ancak çocukluk çağından 20’li yaşların başlarına kadar olan dönemde daha sık ortaya çıkar. "Saman nezlesi” terimi çok doğru değildir, çünkü saman polenleri pek çok olası alerjenden yalnızca biridir ve hastalık ateş de yapmaz. Her ne kadar polen alerjisi kalıtsal olmasa da, alerjik duyarlılığa olan eğilim genel olarak aile içinde kişiden kişiye geçebilir.

Sebepleri

Belirtileri

Alternatif Tedavi

Tıbbi Tedavi

Sonuçlar

Alınabilecek Önlemler

Alerjinin tüm nedenleri arasında, polen en yaygın olanıdır. Ağaçlar, otlar ve çimenler tohum üretimi için bol miktarda polen ortaya çıkarır. Bu polenler rüzgarla taşınır ve sıklıkla istenen hedeflere ulaşmazlar. Bunun yerine solunarak burun ve boğazdan içeri çekilirler. Farklı bitkiler polenlerini yılın farklı zamanlarında serbest bırakır, bu nedenle de saman nezlesi belirtileri, hangi bitkilerin tepki oluşturduğuna bağlı olarak kişiden kişiye farklılık gösterir.

Saman nezlesi olan kişilerde, içe çekilen polen taneleri vücut tarafından yabancı istilacılar olarak görülür. Bu ise muhtemelen bağışıklık sistemindeki fonksiyon bozukluğuna bağlıdır. Bağışıklık sistemindeki mast hücreleri histamin de dahil aşırı reaktif kimyasal granüller için bir saklama kabı gibi davranır. Alerjenler bu granüllerin serbest bırakılmasını tetikler ve mast hücreleri kimyasallarını yakınlarındaki kan damarları ve sinir hücrelerine döker. Histamin, sıvıların çevre dokulara kaçmasını sağlayacak şekilde kan hücrelerini genişletir. Bu ise şişmeye, sıvının dokularda birikmesine, burun ve gözlerin kızarmasına neden olur. Histamin aynı zamanda ağrı reseptörlerini de uyarır ve saman nezlesinin yaygın belirtileri olan burun, gözler ve boğazda kaşıntı ve rahatsızlığa neden olur.

Aslında herhangi bir ağaç ya da çimen saman nezlesine neden olabilse de, gösterişli çiçekleri olan bitkilerin genellikle uçuşmaya çok da müsait olmayan yapışkan polenleri bulunur. Kuzey Amerika bitkileri arasında yabani otlar alerjenik polenler konusunda en üretken olanlardır. Ambrosia (ragweed) başlıca zanlıdır, ancak rutin olarak saman nezlesinden mustarip kişileri etkileyen bitki polenleri arasında artemisia (sagebrush), kaz ayağı (lamb’squarter), Rus devedikeni (thistle) ve İngiliz sinirotu (plantain) yer alır. Çimenler arasında timothy çimi, Kentucky çimi, Johnson çimi, Bermuda çimi, aktovus (redtop) otu, domuzayrığı (orchard) otu ve kokulu çayırotu (sweet vernal grass) yer alır. Alerjenik polenler üreten ağaçlar arasında ise meşe, dişbudak, karaağaç, Kuzey Amerika cevizi, pekan cevizi, box elder ve dağ selvisi yer alır.
Burnun iltihaplanması ya da rinit saman nezlesinin en önemli belirtisidir. İltihaplanma, kaşıntı, hapşırma, burun akıntısı, kızarıklık ve hassasiyete neden olur. Sinüslerin şişmesi iç kulağı boğaza bağlayan östaki borusunun bir tıkanıklık hissi ve kulaklarda zonklamaya neden olacak şekilde daralmasına yol açabilir. Sinüslerden gelen mukus, boğazda tahriş ve kızarıklığa neden olacak şekilde boğazın arkasına akabilir. Mevsimsel yorgunluk ve sinüse bağlı baş ağrıları da, solunum yollarında tıkanıklık ve koku duyusunda azalmayla birlikte saman nezlesinin göstergeleri arasındadır.

Şiddetli alerjiler göz altlarında koyu halkalara, şişmiş göz kapaklarına ve göz altlarında kırışıklıklara neden olabilir. Karakteristik olarak saman nezlesi olan çocuklar tıkanıklığı açmak için burunlarını avuç içleriyle yukarı doğru iter ya da elleriyle sıkarlar.

Teşhis
Saman nezlesinin teşhisi genellikle kolaydır. Her ne kadar belirtiler günün ya da mevsimin hangi vakti olduğuna göre değişiklik gösterse de alerjileri teşhis etmek için hastalığın eksiksiz bir öyküsünü almak önemlidir.

Belirtiler her zaman belli bir mevsimde ortaya çıkıyor ve soğuk havanın başlamasıyla bitiyorsa zanlı neredeyse kesin olarak saman nezlesi demektir. Daha kesin bir teşhis için, şüpheli alerjenden seyreltilmiş bir ekstraktın yüzeysel biçimde enjekte edildiği ya da deriye kazındığı ve reaksiyonun gözlemlendiği deri prick testi kullanılır. Bir başka test ise, şüpheli alerjenden alınan bir ekstraktın gözün konjonktivine ya da burun veya akciğere konulmasıyla yapılan provokasyon testidir. Bu tür doğrudan deri testleri mümkün olmadığında, çok çeşitli kan testleri kullanılabilir. Rinite yol açan enfeksiyon gibi diğer durumlar ise, incelemek üzere bir parça bezin üzerine mukus örneğinin alındığı nazal smear testi ile ortaya çıkarılabilir.
Saman nezlesi için alternatif tedaviler vücudun bağışıklık sisteminin iyileştirilmesine dayanır. Alternatif terapiler genellikle diyet ve hayat tarzı değişimleri üzerine odaklanırlar. Lifler ve tam besinler açısından zengin, bol miktarlarda sebze, tahıl, kabuklu yiyecekler ve çiğ tohumları da içeren bir diyet sağlanmalıdır. Bol bol sıvı tüketilmelidir. Günde altı ila sekiz bardak su ile birlikte bolca bitkisel çay önerilir. Çiğ sebze suları, özellikle havuç, kereviz, pancar, salatalık, ıspanak ve maydanoz suları faydalıdır. Et, süt ürünleri ve doymuş yağ oranı yüksek besinler saman nezlesi durumunu daha da şiddetlendirebilir ve diyette bunların sınırlandırılmaları gerekir. Aynı zamanda süt ürünleri, buğday, yumurta, turunçgiller, çikolata, fıstık, kabuklu deniz canlıları, gıda boyaları ve koruyucular, özellikle de sülfitlerden uzak durulması gerekir. Bunların hepsi de saman nezlesini daha kötüleştiren besin alerjenleridir. Kafein, alkol, tütün ve şekerden de uzak durulmalıdır. Saman nezlesini tedavi etmekte yararlı takviyeler ise A, E ve B kompleks vitaminleridir. C vitamini özellikle de tamponlanmış olanı, doğal bir antihistaminiktir. Doyurucu miktarlarda alındığında mukus zarlarının alerjenlere tepki vermek üzere dengeye kavuşmasına yardımcı olur. Biyoflavonoitler histaminin salgılanmasını önler ve C vitamini ile birlikte alınabilirler. Çuhaçiçeği yağı, balıkyağı ya da keten yağında bulunan temel yağ asitleri de günlük takviye olarak önerilmektedir. Glutatyon peroksit de saman nezlesi döngülerindeki kilit iltihap reaksiyonlarını engelleyen bir enzimdir. Saman nezlesinin alerjik reaksiyonlarının nötralize olmasında kilit bir rol oynayabilir. Selenyum alerjenlere bağlı iltihabı durduran ve diğer alerji belirtilerini azaltan bir mineraldir.

Belirtilerin azalması için, ısırganların sinüsleri temizleme ve diğer belirtileri büyük oranda azaltma yeteneği olduğu rapor edilmiştir. Meyankökü tentürü de tavsiye edilmektedir. Saman nezlesi için iyi bir tentür karışımı eşit miktarda karayılan otu, Çin takke kökü, Alacalı abutilyon kökü ya da kelebek çiçeği, kediotu ve Arnavut biberinden oluşur. Batı’ya özgü, etkili olduğu bilinen diğer bitkisel tedaviler arasında ise zencefil kökü, gözotu, altınmühür, efedra, yabanturbu ve sığırkuyruğu yer alır. Aynı zamanda arı sütü de saman nezlesi belirtilerini azaltmada ya da ortadan kaldırmada etkili olabilir. Arı sütü saman nezlesi mevsimi başlamadan birkaç ay önce alınmalıdır. Vücudun hassasiyetini azaltır ve saman nezlesi belirtilerini çarpıcı biçimde düşürür.

Saman nezlesinin akut atakları çoğunlukla homeopatik tedavilere yanıt verir. Olası saman nezlesi tedavileri arasında ilgili belirtilere bağlı olarak Allium cepa, Arsenicum album, euphrasia, Ferrum phosphoricum, gelsemium, Natrum muriaticum, Nux vomica, sabadilla ve wyethia yer alır. Saman nezlesi çoğunlukla derinde kökleşmiş sağlık sorunlarıyla ilgili olduğundan, çoğunlukla esaslı bir tedaviye ve tecrübeli bir homeopati uygulayıcısının kılavuzluğuna başvurmak en iyi yoldur.

Kapalı yerlerdeki alerjenler, dışarıdaki alerjenlere olan duyarlılığı artırabilir. Bu nedenle de alerji testleri polenlerden ziyade alerjenler için yapılmalıdır ve bu alerjenler diyetten ya da çevreden mümkün olan en uzak noktaya kaldırılmalıdır.
Çoğu tıbbi yaklaşımın saman nezlesi tedavisi ile ilgili amacı belirtileri azaltmaktır. Alerjenlerden uzak durulması en iyisidir, ancak bu çoğunlukla mümkün olmaz. Bu mümkün olmadığında, ilaç terapisi kullanılan tıbbi tedavilerin başında gelir. Yine özenli davranılmalıdır, çünkü piyasada çok çeşitli antihistaminikler bulunur ve hepsinin de fonksiyonuna etki eden potansiyel yan etkileri mevcuttur. Bu yan etkiler arasında uyuşukluk, kalp sorunları ve diğer ilaçlar ve tıbbi durumlarla etkileşim yer alır.

Topikal dekongestanların yaygın kullanımı baştaki sorundan çok daha kötü bir şekilde tıkanıklıkların tekrarlamasını sağlayabilir.

Antihistaminikler histaminin faaliyetlerini engeller. Bunlar önleyici olarak, belirtiler ortaya çıkmadan kullanıldığında çok daha etkilidir. Reçetesiz satılan antihistaminikler genellikle saman nezlesi belirtilerinin hafifletilmesi için yeterlidir. Buna karşın, şiddetli ya da sık belirtiler yaşayan kişiler daha güçlü, reçete ile satılan antihistaminiklere ihtiyaç duyabilir. Bir antihistaminik nazal sprey olan Azelastine etkilidir ve oral antihistaminiklere göre daha az yan etkiye sahiptir. Antihistaminikler nazal belirtileri azaltmadığından, bazı zamanlarda kromolin sodyum içeren bir burun spreyi kullanılır. Histamin ve benzer kimyasalların salgılanmasını önleyerek çalışır. 

Dekongestanlar ise kan damarlarını daraltır ve histaminin etkilerini bertaraf eder. Aynı zamanda burun tıkanıklığı gibi belirtilerin azaltılmasına da yardımcı olurlar. Doğrudan burnun içine uygulanabilen burun spreyleri de mevcuttur.

Oral dekongestanlar da piyasada bulunmaktadır. İlaçların etkilerini artırmak için antihistaminiklerle birleştirilen çoğu preparatta fenilpropanolamin, fenilefrina ya da psueudoefedrin mevcuttur. Dekongestanlar uyarıcıdır ve kalp atışı, tansiyon, baş ağrısı ve ajitasyonda artışa neden olabilir.

Şiddetli belirtileri azaltmak üzere kortikosteroidler de yazılabilir. Mukus zarlarındaki iltihaplanmayı azaltmak üzere bir intranasal kortikosteroid çok yararlı olacaktır. Başka tedavilere yanıt vermeyen şiddetli belirtiler bir oral kortikosteroid süreci gerektirebilir. 

Kortikosteroidlere alerji mevsiminden önce başlanması en iyi yoldur. Genellikle etkilidirler çünkü daha yavaş çalışırlar ve diğer ilaç türlerinden daha uzun süre etkilidirler.

2001 yılının sonlarında saman nezlesinin ve astımın tedavisini değiştirebilecek pek çok yeni ilaçtan ilki rapor edilmiştir: Omalizumab. Monoklonal bir antikor olan omalizumab, saman nezlesinden mustarip kişilerde aşırı miktarda üretilen immunoglobulin E (IgE) antikorunu engellemektedir.
Bağışıklık sisteminin polene karşı daha az duyarlı hale gelmesiyle saman nezlesinin geçmesi de mümkündür. Buna karşın, saman nezlesi zaman içinde düzelebileceği gibi daha da kötüleşebilir ve hatta yeni alerjilerin gelişimine de yol açabilir. Saman nezlesi tedavisi bazen rahatsız edici ve hatta tehlikeli yan etkilere neden olabilir. Yine de, koruyucu stratejiler ve tedavinin birleşmesiyle çoğu kişinin saman nezlesinden makul bir rahatlama sağlaması mümkündür.
Saman nezlesinin gelişimini engellemenin bilinen bir yöntemi yoktur, ancak sonraki ataklar azaltılabilir ya da önlenebilir. Desensitizasyon ya da alerji aşıları olarak da bilinen immünoterapi birkaç hafta veya ay boyunca periyodik artışlarla küçükten büyüğe doğru dozlarla alerjenin enjekte edilmesini içerir. Bu, vücudun alerjenlerle karşılaştığında herhangi bir büyük alerjik tepki vermeyeceği şekilde alışmasını, aşina hale gelmesini sağlar. Alerji aşıları yaptıran kişiler, aşıdan hemen sonra küçük de olsa anafilaksi riskine karşı yakın takibe alınır. Aşılardan tam anlamıyla faydalanmak birkaç yılı bulabilir o zaman bile her beş kişiden biri immünoterapiden bir fayda görmemektedir.

Polenlere maruz kalmanın azaltılması saman nezlesinin belirtilerini azaltabilir. Ağaçların çoğu baharda polen üretirken, bitkiler ve çiçekler yaz boyunca, ambrosia ve diğer geç çiçeklenen bitkiler ise yazın sonlarında ve sonbaharın başlarında üretir.

Saman nezlesi olan kişilerin kendi "polen mevsimleri"nden haberdar olmaları ve bu zaman boyunca mümkün olduğunca kapalı ortamlarda kalmaları gerekir. Polenlerle temasın önüne geçmek üzere kapalı ortamda kalmak için en iyi zamanı hesaplamakta polen sayımı kullanılabilir. Ne yazık ki, daimi olarak düşük polen sayımı yapılan bir başka bölgeye taşınmak nadiren etkili olur, çünkü yerel floraya bağlı yeni alerjiler gelişmektedir.

Saman nezlesi ataklarını önlemek ya da azaltmak üzere uygulanabilecek diğer stratejiler şunlardır:
  • Polen seviyelerinin en yüksek olduğu sabah saatlerinde evde pencereler kapalı şekilde beklenmesi.
  • Araba kullanırken camların kapalı tutulması.
  • Dışarı çıkıldığında cerrahi bir yüz maskesi takılması. 
  • Özellikle polen mevsimlerinin en yüksek olduğu zamanlarda, ormanlar ve çimenlik alanlardan uzak durulması.
  • Dışarıda dolaşıldıktan sonra elbise ve saçların yıkanması.
  • Evde klima ya da hava filtreleri kullanılması ve filtrelerin düzenli olarak değiştirilmesi.
Kanser Kanser Kanser için konvansiyonel tedavinin yanında veya tek başına uygulanabilen çok sayıda alternatif tedavi yöntemi mevcuttur.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye