Kanser ve stres birbiriyle oldukça ilişkilidir ve yüksek stres seviyeleri, kanser hastalarının daha sağlıksız olmasına sebep olabilir. Jefferson-Myrna Brind Tamamlayıcı Tıp Merkezi göğüs kanseri hastası olan kadınlara grup tartışmaları ve resimleme teknikleri içeren sanat terapisi ve Farkındalık Temelli Stres Azaltma (Mindfulness-based Stress Reduction – MSBR) programı uyguladı. 8 haftalık program sonunda beyin aktivitesinde azalan stres ve endişeyle ilgili değişiklikler görüldü.
Merkezin yöneticisi ve araştırmanın yürütücüsü Dr. Daniel Monti ve iş arkadaşları daha önceden Farkındalık Temelli Sanat Terapisi’nin (Mindfulness-based Art Therapy – MBAT) kanser hastalarında stres seviyesini düşürdüğünü ve hayat kalitesini artırdığını göstermişti. Dr. Monti "hedefimiz, MBAT uygulaması sonucunda beyin kan akışındaki değişiklikleri değerlendirerek MBAT’ın psikososyal etkilerinin olası işleyişlerini gözlemlemekti. Bu çeşit bir dışavurumcu sanat ve meditasyon programı fizyolojik etkileri ve bu etkilerin stres ve endişe durumlarında yapabileceği iyileştirmeler konusunda hiç incelenmemişti” diyor.
18 hasta rastgele bir MBAT programına veya eğitim programı kontrol grubuna alındı. Tümüne programdan 6 ay ila 3 yıl önce göğüs kanseri teşhisi konulmuştu ve hiçbirinin tedavisi aktif olarak devam etmemekteydi. MBAT grubu MBSR müfredatının (nefes farkındalığı, duygu farkındalığı, farkındalık yogası, yürümek, yemek, dinlemek) yanında başa çıkma stratejileri oluşturmak, kişisel düzenlemeyi geliştirmek ve duygusal bilgileri kişisel olarak anlamlı bir şekilde ifade etme yolları geliştirmek için dışavurumcu sanat ödevleri üstlendi. Bunlar arasında kendinin bir resmini çizmek, renkli kalemler, mum boyalar, sulu boya gibi resim malzemelerinin keşfi, kolajlar ve serbest resim çizme bulunmaktaydı.
Hastaların MBAT programına tepkileri 90 maddelik bir belirti listesinin 8 haftalık programdan önce ve sonra doldurulmasıyla ölçüldü. Bunun yanında fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI), program öncesi ve sonrasında kullanılarak beyin aktivitesindeki değişikliklere karşılık gelen beyin kan akışı değerlendirildi. Taramalar dinlenirken, "nötr bir görev” sırasında (kontrol ölçümü), meditasyon sırasında, stres yapıcı bir görev sırasında ve tekrar dinlenirken ölçüldü.
MBAT grubundakiler kontrol grubuna oranla beyin kan akışında ciddi değişiklikler gösterdi. MBAT grubu, beynin duyguları anlamamızla alakalı olan sol insula, stresi tecrübe etmemize yardımcı olan amigdala, stres tepkilerini düzenleyen hipokampüs ve beynin ödül sisteminin parçası olan kaudat çekirdek de dahil olmak üzere duygusal bölümlerde artış gösterdi. Bu artışlar stresi ve endişeyi azaltırken, MBAT grubunun program öncesi ve sonra endişe ölçümlerine de yansıdı.
Görülen psikolojik ve nöropsikolojik değişiklikler MBSR uygulamalarının endişeyi, depresyonu ve psikolojik stresi azalttığını belirten güncel literatür ile uyumlu. Bu etkiler de göğüs kanseri hastası kadınlarda iyileşen bağışıklık sistemi, hayat kalitesi ve başa çıkma yeteneği ile ilişkilendiriliyor.
Endişe seviyeleri ve beyin kan akışındaki gelişmelerle, MBAT programının göğüs kanseri hastası olan kadınlarda duygusal tepkileri yönetmeye yardımcı olduğu görülüyor. Araştırmacılar katılımcı sayısını artırarak ve başka hastalıklar üstünde çalışarak farkındalık uygulamalarının psikolojik faydalar vermesini sağlayan fizyolojik mekanizmaların daha iyi anlaşılabileceğini belirtiyor.