Çamaşır Yumuşatıcıları
Çamaşır yumuşatıcılar reklamlarında hep bir esenlik, hoşluk, serinlik havası veriyor. Oysa gerçekte birçok çamaşır yumuşatıcının içinde ciltle temas veya solunum yoluyla vücudunuza giren özellikle küçük çocuklarda çok çeşitli sağlık sorunlarına yol açan zehirli maddeler bulunuyor.
Sıvı veya tablet çamaşır yumuşatıcılarda yaygın olarak bulunan bazı zararlı içerikler şunlardır:
- Kloroform: Bu madde 1800 yıllardan 1900’lü yılların başına kadar anestezi için kullanılıyordu. Fakat bu tarihte ölümcül aritmiye neden olduğu saptandı. Kanser yapıcı bir sinir zehiri olan bu madde Amerikan Çevre Koruma Ajansı’nın zehirli atık listesindedir. Buharını solumak bilinç yitimine, mide bulantısına, baş ağrısına, kusmaya, baş dönmesine ve sersemliğe yol açabilir. Kalp, böbrek ve karaciğer bozukluklarını azdırabilir. Isıya maruz kaldığı zaman etkisi daha kötü olmaktadır.
- A-Terpinol: Merkezi sinir sistemi bozukluklarına, yani Alzheimer, ADHD, bunama, Multiple Skleröz, Parkinson hastalığı, inme, nöbet ve Ani Bebek Ölümü Sendromu gibi beyin ve omurilik ilişkili hastalıklara neden olmaktadır. Merkezi Sinir Sistemi bozukluklarının erken dönem belirtileri arasında afazi, bulanık görme, dezoryantasyon, baş dönmesi, baş ağrıları, açlık, hafıza kaybı, yüzde uyuşma ve ciğerlere çekilirse solunum depresyonu, zatürree ve ölümcül ödeme neden olabilir.
- Benzil Alkol: Üst solunum yollarını tahriş eden bu madde merkezi sinir sistemi bozukluklarına, baş ağrılarına, mide bulantısı ve kusmaya, baş dönmesine ve tansiyonda ani düşmelere neden olabilir.
- Benzil Asetat: Bu maddeler pankreas kanseriyle ilişkili bulunmuştur. Buharı gözleri ve solunum yollarını tahriş edebilir ve ayrıca cilt yoluyla da emilebilir.
- Etanol: Amerikan Çevre Koruma Ajansı’nın Tehlikeli Atık Madde listesine eklediği başka bir yumuşatacı içeriğidir ve Merkezi Sinir Sistemi Bozukluklarıyla ilişkilidir.
- Pentan: Solunduğunda zarar verdiği bilinen bir kimyasaldır.
- Etil Asetat: Çevre Koruma Ajansının tehlikeli atık listesinde bulunan bu madde gözleri ve solunum yollarını tahriş edebilir. Ayrıca şiddetli baş ağrılarına ve bilinç yitimine, hatta karaciğer ve böbrek hasarına yol açabilir.
- Kafur: Çevre Koruma Ajansı’nın listesindeki başka bir zehirli atık. Vücut dokuları tarafından kolayca içeri alınır, gözlerde, burunda ve boğazda tahrişe neden olur. Kafur baş dönmesine, kafa karışıklığına, mide bulantısına, kas seğirmelerine ve konvilziyonlara neden olur.
- Linalol: Solunum sorunlarına ve merkezi sinir sistemi bozukluklarına yol açtığı bilinen bir narkotik. Hayvanlar üzerine yapılan testlerde linalola maruz kalma ölüme yol açmıştır.
- Ftalat: Kokunun daha uzun kalması için kokulu ürünlerde kullanılan bu madde araştırmalara göre meme kanseri ve üreme sistemi sorunlarıyla ilişkilidir.
- Limonen (limon özü): Kanserojen olduğu bilinen bu madde göz ve ciltte tahrişe neden olabilir.
- Ayrıca eğer vegan bir hayat tarzı takip ediyorsanız, kimi çamaşır yumuşatıcılarında hayvan içyağı kullanıldığını bilmeniz gerekir.
Üreticiler ürünlerin zehirli kimyasallar içerdiklerini biliyorlar. Birçok markanın paketinde ürünün çocukların iç giyimlerinde kullanılmaması gerektiğine dair uyarılar var. Aynı markaların üzerinde çocuk ve oyuncak resimleri olduğu için tüketiciler küçük harflerle yazılmış bilgileri gözden kaçırabilirler.
Zehir soluma ve giyme
Çamaşır yumuşatıcı kullanıyorsanız bu zehirli kimyasallar havlunuzu, çarşaflarınız ve elbiselerinizi kaplıyor demektir, yani vücudun en büyük organı olan cilt yoluyla toksinleri içinize alıyorsunuz. Kimyasal olarak ‘yumuşatılmış’ kıyafetler giydiğinizde her nefesinizde bu kimyasalları içinize çekersiniz. Yumuşatıcı kullanmıyor olsanız bile bu çamaşır yumuşatıcıları kullanan birinin yanında olmak bile kimyasal solumanıza neden olur. Çamaşır yumuşatıcıları öyle şekilde üretilirler ki çamaşırda uzun süre kalır ve yavaş yavaş havaya karışırlar.
Çamaşır yumuşatıcılar özellikle ısıtıldığı zaman, mesela terlemeyle veya aktif bir hayat tarzında nahoş kokular verebilen sentetik kimyasalların kokusunu saklamak için icat edilmiştir. Bu kimyasallar ayrıca statik yapışkanlığı azaltmak üzere tasarlanmışlardır.
Alternatifler
İpte asılarak kuruyan çamaşırlarda statik yapışkanlık olmadığı gibi doğal hoş bir koku taşırlar. Eğer hava şartları veya başka nedenlerden dolayı kurutmak için doğal asma yöntemini kullanamıyorsanız, statik yapışkanlık ve hoş koku için başka araçları kullanmaya çalışın.
Mümkünse bir su yumuşatıcı kullanın. Ayrıca çamaşırları makineye koymadan önce bir bardak karbonatta bekletmek birçok kumaş kokusunu giderir.
Ayrıca piyasada birçok çamaşır kurutma topu satılmaktadır. Lastikten yapılanlar fazla ekolojik olmayabilir ve belli bir gaz salabilirler. Bunun yerine keçe yününden yapılmış çeşitleri deneyebilirsiniz. Ayrıca bir tülbent içine en sevdiğiniz kurutulmuş bitkiler kullanarak kendi kokulandırıcınızı da yapabilirsiniz.