Kadının adet döngüsünü anlamak, doğal doğum kontrolünün etkin kullanımını sağlayabilir. Popüler kanının aksine, doğal doğum kontrolünün bazı metotları yararlı ve güvenlidir; vajinal elbette duş ve geri çekme gibi bazı yöntemler güvenli olmayabilir. Bunlardan en meşhuru, döllenme aşamasının ne zaman oluşacağına dair tahmin içeren ve bu dönemde ilişkiden kaçınılabilen ritim metodudur. Fakat ritim metodu düzenli adet dönemine sahip kadınlar için uygundur, bu yüzden herkeste işe yaramaz. Bir kadının ne zaman doğurgan olup olmadığını tespit etmenin tek yolu bazal vücut ısısı, servikal sıvısı ve servikal durumm gibi doğurganlık işaretlerini günlük bazda tanımlamaktır.
Kişinin doğurganlık işaretlerini gözlemleyen iki çeşit doğal doğum kontrol metodu vardır. Doğal aile planlamasında (NFP) kadınınn doğurganlık zamanında cinsel ilişkiden kaçınır ve bariyer yöntemleri kullanmaz. Doğurganlık farkındalığı metodu (FAM) ise eşlere doğurgan evrede bariyer metotlarını kullanma imkanı sağlar.
Doğurganlık gözlemi, servikin kendisi yerine servikal mukusun kontrol edildiği yumurtlama veya Billings metodunda ve üç mevcut doğurganlık işaretinin tümüne bakılan semptotermal metodunda kullanılır. Bu yöntemlerin her ikisi de etkili olabilmesi için dikkatlice öğrenilmelidir; ancak titizlikle kullanıldığında, hata oranı %2 ila %3 arası düşük oranda olabilir.
Ovülasyonu bastıran emzirme etkinliğinin kontraseptif olarak kullanımında fikirler çelişkilidir. Bebeğin ne sıklıkta emzirildiğine ve diğer sıvılar ve gıdalar ile desteklenip desteklenmediğine bağlıdır. Doğurganlık kontrolü için emzirme metodunu kullanan bir kadın, yedekleme yöntemi olarak NFP veya FAM kullanılabilir. Doğal bariyer yöntemleri arasında diyafram, erkek prezervatifi, kadın prezervatifi ve servikal başlık bulunur (serviks üzerine yerleştirilen küçük bir lateks başlık). Birlikte kullanılması gereken spermisit (sperm öldürücü) jöle ya da krem nedeniyle bazıları diyaframı doğal görmezler. Diyafram gibi, servikal başlık da profesyonel olarak yerleştirilmelidir. Başlığın avantajı spermisit kullanıma gerek duyulmaması ve vajina içerisinde diyaframdan daha uzun kalabilme özelliğine sahip olmasıdır.
Doğum kontrolün başka bir seçeneği, virüs, bakteri ve aynı zamanda sperm transferini önleyen, vajinayı kaplayan kadın prezervatifidir. Bu bariyer aygıtı yumuşak, ince, iki esnek halkalı poliüretan kılıftan oluşur. Bir halka prezervatifin kapalı üst bitiminde bulunur ve girdikten sonra prezervatifin yerini korur, diğer halka ise vajinanın dışında kalır. Bu dış kısmı labia ve ilişki sırasında penisin tabanını kapsar. Kadın prezervatifinde sorun olabilecek faktör prezervatifin bir parçasının ilişki esnasında vajina dışından sarkması gibi estetik sorunlardır fakat prezervatifin avantajları bu itirazları geçersiz kılabilir. Bir kere, yerleştirilen kadın prezervatifi tarafından sağlanan koruma, kendi cinsel sağlığını daha fazla kontrol edebilmesi anlamına gelir.
Her ne kadar kadın prezervatifi A.B.D. Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylansa da, klinik çalışmalar yüksek oranda bir verimlilik gösteremedi, özellikle erkek prezervatifleri ile karşılaştırıldığında. Amerika’da çalışmalara katılan kadınların %12.2’si hamile kaldı. Erkek prezervatifi tek başına kullanılabilir veya kontraseptif başarıyı artırmak için bu kadın bariyerleri ile birlikte uygulanabilir. Prezervatifler düzgün kullanıldığında, etkileri önemli ölçüde artar. Bariyer yöntemlerinin genel olarak diğer bir avantajı cinsel yolla bulaşan hastalıklara ve AIDS’e karşı korumaya yardımcı olmasıdır. Kuzu derisinden ziyade malzemenin çok gözenekli olmasından dolayı kaçak virüs oranını önleyen lateks prezervatifleri kullanılmalı, ancak, bu anlamda lateks prezervatiflerin de bazı riskleri vardır.