10 erkekten 7’sinde ve 5 kadından 1’inde saç dökülmesi görülür. Bunun hastalıktan, hormon düzensizliğine ve zayıf bir diyete kadar birçok sebebi olabilir. İyi haber ise buna karşı koyulabileceği ve işe yarayan tedavilerin varlığıdır.
Kadın Tipi Saç Dökülmesi
Kadınlarda en çok görülen saç dökülme şeklidir ve erkek tipi saç dökülmesiyle denktir. Genellikle ergenlikten sonra gerçekleşir. Çoğu vakada saç derisinin tepesinde saç yoğunluğu azalır, fakat dökülme aşağı bölgelere de yayılabilir. Tek bir alan kelleşmez fakat zaman içinde saçlar seyrekleşir. Bunun en olası sebebi, testosteronun aşırı üretimini tetikleyen genetik bir eğilimdir.
Tiroit Durumları
Normalden daha az etkin olan tiroit tüm saç derisinde seyrekleşmeye sebep olabilir. Tiroit bezinin tedavi edilmesiyle bu durum tersine çevrilebilir.
Demir Eksikliği
Menstrüel döngüler demir seviyelerini düşürebildiğinden demir eksikliği (anemi), kadınlarda saç kaybının sık görülen nedenlerindendir. Eksikliğin tedavisiyle bu durum da tersine döndürülebilir. Vejetaryen ve veganlar demir seviyelerinden haberdar olmalı ve zengin demir içeren yeşil yapraklı sebzelerden bolca tüketmelidir. Demir içeren besinlerle C vitaminin alınması demirin emilimini kolaylaştırır.
Skarlaşma
Kafa derisinde görülen iltihaplı bir durum, saç kökünü öldürdüğünde skarlaşma sebebiyle oluşan saç kaybı görülür. Bu iltihaplanma süreci saç bölgelerini yok edebilir. İltihaplı durum sona erdiğinde buraya saç nakli yapılabilir.
Alopesia Areata
Bunun bir otoimmün (doğuştan olan bağışıklıkla ilgili) durum olduğu düşünülür ve vücut bu vakalarda saç kökünü kapatmaktadır. Sonuçta saçsız ve kılsız kalınabilir. Üç derecede görülür, ilkinde belli saç bölgeleri kaybedilir, ikincide tüm saçlar kaybedilir, üçüncü de ise vücutta ve kafada hiç kıl kalmaz. Çare olarak steroid içerikli ilaçlar kullanılmaktadır fakat her zaman etkili olmazlar ve yan etkileri ciddi olabilir. Sık görülmez, nüfusun sadece %1’i bu hastalıktan muzdariptir.
Hormonlar
Yeni doğum yapan kadınlarda saç dökülmesi görülebilir. Hamilelik sürecinde yüksek östrojen seviyeleri saçın uzama dönemini uzatır. Hamileliğin sonlarına doğru kadınlar saçlarının çok iyi durumda olduğunu fark eder fakat doğum gerçekleşip hormonlar eski haline döndüğünde dökülme sıklıkla görülür. Bu endişe verici bir durum değildir ve genellikle 3 ila 24 ay içinde saçın normal büyüme döngüsü sağlanır. Menopozdaki hormon değişiklikleri de saç dökülmesine sebep olabilir.
Fiziksel Stres
Aşırı veya yanlış kullanıldıklarında saç kurutucular, saç düzleştiriciler veya maşalar saçı yakabilir ve kırılmasına sebep olabilir. Renginin açılması gibi kimyasal işlemler de saçın aşırı işlenmesine ve kırılmasına yol açar. Bu durumlarda tüm bu işlemleri azaltmak ve saça nemlendirici ve güçlendirici tedaviler uygulamak gerekir.
Yaşlanma
Yaşlandıkça kafadaki sağlıklı saçların sayısı azalır. 25 yaşında bu durum başlar ve 50 yaşında, 25 yaşındaki kadar saça sahip olan kişi sayısı çok azdır. Vücudun işleyişi açısından bu kaçınılmaz bir durumdur.
Erkek Tipi Saç Dökülmesi
Erkeklerde en sık görülen saç kaybı tipi budur. Genetiktir ve ergenlik sonrasında etkinleşir. İyileştirmenin sırrı erken tedavidir. Saç ekimi de uygulanabilir. Kafa derisinin gerilmesine ve burada dolaşımın azalmasına sebep olan stres ve gerilim, şok veya uzun dönemli endişe, özellikle zayıflama hapları olmak üzere ilaçlar da saç kaybının diğer sebeplerindendir. Saç dökülmesi durumlarında kafaya bhringaraj ve brahmi yağlarıyla masaj yapılır. Kafa derisinin derinlerine işlemesi ve sinir sistemini beslemesi sağlanır. Bu sayede saç kökleri tekrar canlandırılabilir.
A.B.D’nin New Mexico bölgesinde Yerba de la Negrita isimli bir bitki kullanılır. Etkisi, kuru olan ve saç köklerini tıkayan sebumu (yağ bezlerinin deri yüzeyine gönderdiği salgı) yumuşatmaktır. Saç kökleri temiz ve sağlıklı olduğunda saç özgürce büyür.
Aromaterapik uygulamalarda saç kaybını iyileştirmede faydalı olan esansiyel yağlar sedir, lavanta, biberiye ve ylang ylang’dır.
B5 vitamini (Pantotenik asit) ve B9 vitamini (folik asit) eksikliği de saç kaybına sebep olabilmektedir. Bunun tedavisi için B5 vitamini tam tahıllı gıdalar, kümes hayvanları eti, mısır, fasulye, brokoli, lahana, karnabahar, ayçiçeği çekirdeği, bitkisel yağlar, yumurta sarısı, somon tüketilerek, B9 vitamini ise tam tahıllı gıdalar, yeşil sebzeler, buğday ruşeymi, bira mayası, mantar, istiridye, süt, somon, kepek, soya ürünleri ve yoğurt tüketilerek alınabilir.
Lazer Terapisi
Şapka şeklinde bir cihazla yapılan düşük enerjili lazer terapisi saç büyümesini tetikleyebilir. Uygulama hücrelerin mitokondrisindeki enerji üretimini canlandırır ve saç kökünü daha verimli kılar. Şapka şeklindeki lazer aleti evde takılabilir, 224 tane düşük seviyeli lazer bulundurur ve iki günde bir en fazla 60 dakikaya kadar kullanılır. Ucuz bir cihaz değildir ama etkilidir ve % 75 başarı oranı mevcuttur.