Kepek - Nedir

Ölü deri hücre döküntülerinin olağan dışı bir hızla ortaya çıktığı doğal ve zararsız bir kafa derisi durumudur.

Kepek

Yağlı deri yüzünden, ölü deri hücreleri bir araya kümelenir ve kepek olarak pul pul dökülürler. Kepek çok yaygındır. Amerika nüfusunun yaklaşık üçte biri bu durumdan etkilenir.

Bir hastalık olarak düşünülmediği halde, kepek çoğu insan için kozmetik bir kaygıdır. Aşağıdaki sorunlar kepeği artırma eğilimindedir: 
  • Soğuk hava 
  • Kuru oda ısıtması 
  • Stres (fiziksel ya da duygusal)
  • Besin alerjileri 
  • Beslenme eksiklikleri (B-compleks vitaminleri ya da omega-3 yağ asitleri)
  • Saç spreyi ve jöle kullanımı 
  • Saç boyayan kimyasalların kullanımı 
  • Elektrikli bigudi ya da saç kurutucu kullanımı 
Kepek, kafa derisini oluşturan deri hücrelerinin aşırı çoğalmasıyla oluşur. Bu hücre çoğalmasını neyin hızlandırıldığı bilinmemektedir. Buna karşın, bilim adamları kafa derisinde doğal olarak bulunan pityrosporum ovale mayasının üremesine karşı aşırı duyarlı bir reaksiyon olduğunu öne sürmektedir. Ara sıra üzerinde durulan bir başka teori ise kepeği mantara bağlamaktadır. 2002 yılında yayınlanan bir rapor, bilim adamlarının Malassezia adlı yeni bir mantarın hastalıktan etkilenen kişilerin kafa derisinde aşırı miktarda bulunduğunu saptadıklarını söylemektedir. 

Teşhis
Kepeği teşhis etmek kolaydır. Durum, saçta, omuzlarda ve yakada beyaz pulların görünümü ile karakterizedir. Yağlı saçlara sahip olan kişiler kepeğe daha eğilimlidir. Kepekte genellikle tıbbi tedaviye ihtiyaç yoktur. Buna karşın kepeğe ek olarak, yüz, kaşlar ve kirpiklerde yağlı pullanma ve vücudunda kalın, kırmızı lekeler olan kişiler seboreik dermatitin daha şiddetli biçimini yaşarlar. Bu durum tıbbi öneri ve tedavi gerektirebilir.
Kepek için alternatif tedaviler arasında beslenme terapisi, bitkisel tedavi ve gevşeme terapisi yer alır.

Beslenme Terapisi 
Beslenme alışkanlıklarında yapılacak aşağıdaki değişikliklerin yardımı dokunabilir:
  • Potansiyel olarak alerjen besinlerin saptanması ve bunlardan uzak durulması.
  • Süt ve diğer süt ürünlerinin, deniz mahsullerinin ve yağlı yemeklerin alımının sınırlandırılması. Bu yiyecekler kepeği şiddetlendirme eğilimindedir.
  • Hayvansal proteinlerin azaltılması ya da diyetten çıkartılması; çoğunlukla tam tahıllar, taze sebzeler, fasulye ve meyve yenmesi.
  • Kepek bitene kadar turunçgillerden uzak durulması.
  • B kompleks vitaminleri ile takviye edilen bir diyet.
  • Aşırı tuz, şeker ve alkolden uzak durmak.
  • Günde bir çorba kaşığı keten tohumu yağı almak. Keten tohumu yağı kepeği de içeren çok çeşitli deri durumlarını iyileştirmede etkili olabilecek omega-3 yağ asitleri açısından zengindir.
Geleneksel tıp yaklaşımı ile kepek, vücudun biriken ancak sindirilemeyen fazla proteini dışarı atma yolu olabilir. Aynı zamanda karaciğer ve böbrekteki dengesizliklerin bir belirtisi de olabilir. Domates ve bazı baharatlar gibi yüksek asitli yiyeceklerin az bulunduğu daha dengeli bir diyete ihtiyaç vardır.

Bitkisel Tedavi 
Kafa derisine çay ağacı yağı ile masaj yapmak kepeğin önlenmesine ya da azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu yağ, pullanma ve kaşıntıyı rahatlatabilir. Ayurvedik tedavi de baş için suehana adı verilen çeşitli yağları içerir. Egzersizleri artırmak dolaşımı artırabilir ve yağların vücuttan atılmasını sağlayabilir.

Gevşeme Terapileri 
Meditasyon ya da yoga gibi gevşeme teknikleri kepeği şiddetlendiren stresi azaltır.
Bu doğal, zararsız durum için herhangi bir tedavi yoktur. Çünkü kepek durumuna bağlı olan yağlı kafa derisi için, tek ihtiyaç olan şey saçları belli bir şampuan kullanarak daha sık yıkamaktır. Daha ciddi durumlarda, ilaçlı bir şampuan gerekli olabilir.

En yaygın şekilde kullanılan iki kepek önleyici şampuan, selenyum sülfit ve çinko pirithiondur. Her ikisi de sitostatik ajanlardır. Sitostatik ilaçlar kafa derisinin en üstünde bulunan tabakanın büyüme ve oluşumunu yavaşlatır. En iyi sonucu almak için, kişinin şampuanı olabildiğince uzun süre kullanması gerekir. Kişiye, duşa başlarken kepek önleyici şampuanı köpürtmesi, duşun sonuna kadar bu şekilde kalması, sonra durulaması ve sonra tekrar köpürterek durulaması önerilir. Bu ilaçlardan herhangi biriyle yapılan tedavinin bir sonucu olarak, kepekler daha az dikkat çeken bir hale gelecektir. Tahriş edici olabilecekleri gerekçesiyle, eğer deride kesik ya da sıyrık bulunuyorsa selenyum sülfit içeren şampuanlar kullanılmamalıdır. Salisilik asit ve kükürt içeren ürünler ise daha ciddi durumlar içindir. Salisilik asit ölü deri hücrelerini aşındırır böylelikle bu hücreler daha kolay dökülürler. Bazı durumlarda kafa derisindeki bakterileri azaltmak için antibakteriyel şampuanların da kullanıldığı olur.

Son dönemlerde, ketokonazol (Nizoral) şampuanlar gibi mantar önleyici ürünler reçetesiz (yüzde 1 preperat) ve reçeteli (yüzde 2 preperat) olarak piyasada bulunmaktadır. Bu şampuanlar dermatologlar tarafından çoğunlukla P. Ovale’nin çoğalmasını azaltmak için yazılmaktadır. Bu preparatlar, kepek diğer şampuan tedavileri ile hafiflemediyse yapılabilir. En şiddetli ve inatçı kepek durumları ise katranlı şampuanları gerektirebilir. Bu şampuanlar kafa derisindeki üst deri hücrelerinin çoğalmasını azaltır. En iyi sonuçların alınması için şampuanın saçta en az 10 dakika durması önerilmektedir. Kömür katranı şampuanları sarı ve beyaz saçta leke bırakabilir. Kömür katranı aynı zamanda kanserojen (kansere neden olan) de olabilir. Buna karşın FDA bu ürünü onaylamaktadır, çünkü şampuan olarak kullanıldığında kafa derisi ile yalnızca kısa bir süreliğine temas etmektedir. Yine de bu nispeten zararsız durum için alternatif tedaviler kullanmak iyi bir fikirdir. Kepek önleyici şampuanlar bir süre sonra etkinliklerini kaybedebileceklerinden, ilaçlı bir şampuan ile düzenli bir şampuan arasında gidip gelmek ya da bir başka türde kepek önleyici bir şampuan kullanmayı denemek yardımcı olabilir.
Önleyici tedbirler arasında düzenli saç yıkama, stresi azaltma, sağlıklı gıdalar yeme ve ev içerisindeki nemliliği yükseltme yer alır. Bunlara ek olarak, bigudi, saç spreyi ve jölelerin aşırı kullanımından ve sık sık saç boyamaktan da kaçınılmalıdır. Bunlar kafa derisini tahriş eder ve kepeği daha da kötüleştirebilir. 

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye