Son araştırmalar, bol sebze tüketen kişilerin pankreatite yakalanma risklerinin belirgin oranda düştüğünü gösteriyor.
İsveç’te yapılan, diyet faktörü ile antioksidan dengesizliğinin pankreatit oluşumu ile arasındaki ilişkiyi inceleyen ve 800.000 gönüllünün katıldığı araştırmanın sonuçları "Gut” adlı sağlık dergisinde yayımlandı.
Bilindiği gibi pankreatit, pankreasın enflamasyonu sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Pankreas, yenilen gıdaların sindiriminde görevli enzimler ve hormonlar salgılayan bir organdır. Bununla beraber pankreasın salgıladığı enzimler normalde ince bağırsakta aktive olup gıdaları parçalaması gerekirken, bazen pankreas içerisinde aktive olarak pankreasın kendisini sindirmeye başlamasına ve bu nedenle şiddetli enflamasyon oluşumuna neden olur. Akut pankreatitin semptomları oldukça şiddetli olmakla beraber bazen ölümcül boyutlara da erişebilmektedir.
Önceden yapılan bazı araştırmalar akut pankreatitin aşırı serbest radikal oluşumu ile doğru orantılı olabileceğini göstermiştir. Buna ilaveten bir pankreatit atağı esnasında serbest radikalleri etkisizleştiren antioksidan enzim seviyesinin de belirgin oranda arttığı tespit edilmiştir.
Pankreatit ile antioksidanların ve diyetin etkileşimini araştıran bu çalışmada ise daha fazla sebze tüketen kişilerin pankreatite yakalanma oranlarının daha düşük olduğu görülmüştür. Gözlem sonucu elde edilen bilgilere göre erkeklerin, sigara içen kişilerin ve eğitim seviyesi daha düşük kişilerin günlük sebze tüketiminin araştırmaya katılan diğer kişilere göre daha az olduğu ortaya çıktı. Benzer oranın meyve tüketimi için de geçerli olduğu görüldü. Ayrıca daha az meyve ve sebze tüketen kişilerin daha fazla alkol tükettikleri ve diyabet risklerinin de daha fazla olduğu tespit edildi.
Gözleme alınan 800.000 kişiden 320 kişide, nedeni safra kesesi taşı oluşumuna bağlı olmayan akut pankreatit oluşumu gözlendi. Bunun üzerine yapılan istatistiksel çalışmalarda sebze tüketiminin pankreatit riskini azaltmasına karşın, meyve tüketiminin aynı şekilde etki göstermediği tespit edildi.
Araştırmacıların tespitlerine göre günde 4 porsiyon ya da daha fazla sebze tüketen kişilerde, günde 1 porsiyon ya da daha az sebze tüketenlere göre akut pankreatite yakalanma oranları %44 daha az olmaktadır.
Alkol tüketen kişilerin ve obez kişilerin ise sebze tüketiminden en fazla oranda yararlanan grup olduğu görüldü. Araştırmacılar alkol tüketen kişilerin bol sebze tüketmeleri sonucu pankreatite yakalanma risklerinin %71 oranında; obez kişilerin bol sebze tüketmeleri sonucu ise pankreatite yakalanma risklerinin %51 oranında düştüğünü tespit etmişlerdir.
Araştırmacılar, sebzelerin pankreatite karşı koruma sebeplerinin yüksek oranda antioksidan içeriklerine bağlı olduğunu düşünmektedirler. Buna rağmen meyvelerin de yüksek miktarda antioksidan içermelerine rağmen neden pankreatite karşı korumadıkları düşünüldüğünde, bunun cevabının yüksek miktarda fruktoz içermelerine bağlı olduğu düşünülmüştür. Daha önceden yapılan çalışmalar fruktozun serbest radikal üretimini arttırarak, meyvelerin içerisinde bulunan diğer antioksidanların etkisini azaltabileceğini düşündürmüştür.
Son olarak araştırmacılar sebze tüketimi ve pankreatit oluşumu arasındaki riskin araştırılması amacıyla daha fazla araştırma yapılmasının gereğini vurgulayarak, sebze tüketiminin nedeni safra kesesi taşı olmayan pankreatite karşı yüksek oranda koruyucu olduğunu belirtmektedirler.