Yoğunlaşan ve azalan salya akışı sonucu gerçekleşen ağız kuruluğunun birkaç farklı sebebi olabilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Reçeteli veya reçetesiz kullanılan ilaçlar. Bunların arasında depresyon ve anksiyete için kullanılan ilaçlar, antihistaminler, dekonjestanlar, yüksek tansiyon ilaçları, ishal ilaçları, kas gevşeticiler, idrar gevşekliğinde alınan ilaçlar ve Parkinson ilaçları sayılabilir.
- Anemi ya da diyabet gibi sistemik hastalıklar
- Kanser tedavisi. Kemoterapi ilaçları, tükürüğün içeriğini ve üreme miktarını değiştirebilir. Baş ve boyuna alınan radyasyon, tükürük bezlerini etkiler, tükürük üretimini belirgin seviyede düşürür.
- Romatoid artrit, lupus, ciltte kronik kalınlaşma ve sertleşme gibi sendromların ya da iskeletsel kaslarda ilerleyici ve kronik iltihabın belirtileri
- Tükürük bezlerinde enfeksiyon
- Tükürüğün aktığı kanallarda, taş ya da tümör oluşumundan kaynaklanan tükürük kanallarında tıkanıklık, dehidrasyon, lokal cerrahi ya da radyasyon gibi tıbbi tedaviler
- Normal yaşlanma sürecine bağlı olarak tükürük salgılanmasında azalma ve duygusal stres.
- Tütün içmek veya çiğnemek de ağız kuruluğu yapar.
Göz kuruluğuna eşlik eden ağız kuruluğu, ismini ilk kez sendromu tanımlamış olan İsveçli hekimden alan Sjogren sendromunun başlıca belirtilerindendir. Sjogren sendromu, vücuttaki beyaz kan hücrelerinin tükürük ve gözyaşı üreten bezlere saldırdığı bir bozukluktur. Yaşlılıkta ağız kuruluğunun yaygın bir nedenidir. Psikiyatrik bozukluklar, her ne kadar ağız kuruluğuna nadiren sebep olsa da, ağız kuruluğunun başlıca belirtisi olan şiddetli somatoform bozukluk vakaları bildirilmiştir. Somatoform bozukluklar, organik hastalıklardan ziyade psikolojik sorunlardan kaynaklanan, fiziksel belirtiler veya şikayetlerle karakterize olan psikiyatrik bozukluklardır.
Teşhis
Ağız kuruluğunun teşhisi zordur. Hasta tükürüğünün çok yoğun olduğunu ya da hiç olmadığını ifade edecektir. Ağız kuruluğunun nedenini bulmak kolay değildir ve bunun için laboratuvar testleri gereklidir. Taş ya da tümör olup olmadığını tespit etmek için tükürük bezi biyopsisi yapılabilir.