Zihnin Doğası
Zihnin işleyişi hakkında bu kadar çok fikir oluşması inanılmazdır. Farklı psikoloji ve felsefe ekolleri ve din, zihni birbirinden tamamen farklı tarif edebilmekteler. Hepimiz fiziksel beden'in yapısı, işleyişi ve şekli konusunda hemfikirizdir. Bu bedenin somut bir yapı olarak, incelenmesinin kolay olmasından kaynaklanır. Ancak zihin soyut bir yapı olduğundan incelenmesi daha zordur.
Her ne kadar hepimizin bir zihni de olsa, zihnin gerçek anlamda ne olduğunu bilmiyoruz. Düşünceler'de o kadar kaybolabiliyoruz ki zihnin kendisinin ne olduğunu farkına varmıyoruz. Zihnin ne olduğunu ve nasıl işlediğini bilmeden onu nasıl tam anlamıyla kullanabiliriz? Bunun olabilmesi önce kim olduğumuzu anlamamız ve öğrenmemiz gerekmektedir. Bu noktada Ayurveda ve Yoga bize etkin ve çeşitli yollar sunmaktadır.
Zihni Tanımak
Araba kullanmasını bilmeden çalışan bir arabanın direksyonuna geçtiğinizi düşünün. Bu durumda bir kaza yapmak kaçınılmazdır. Zihnimiz ile olan ilişkimizde de aynı durum söz konusudur. Doğduğumuzda Farkındalığımız zihnimin içine yerleştirilir ancak onu nasıl kullanacağımız bize öğretilmez. Zihnin farklı halleri de öğretilmez (uyanık-rüya ve derin uyku). Ailelerimiz ve toplum, zihnin işleyişini bilmediği için biz de karanlıkta kalmışızdır.
Zihin bizim en temel yaşam araçlarımızdan biridir. Ancak insanlık zihnini doğru kullanmayı bilmediği için çok acı çekmektedir. Hayatta ki problemlerin çoğu bundan kaynaklanmaktadır. Burdan da arzularımızın yerine gelip tatmin edilmesi ve korkularımızın engellenmesi problemi doğmaktadır. Zihni yalnış anlayarak dünya ve Hakikat'i de yalnış anlamaktayız.
Zihnin bazı özellikleri vardır. tıpkı ateş gibi hem ısıtıcı, hayatiyeti arttıran ve faydalı hem de yakıcı ve zarar verici olabilir. Psikolojik problemlerin çoğu zihni yalnış kullanmaktan kaynaklanır. Çözümü ise zihni kullanmayı öğrenmektir.
Zihni kullanmayı öğrenmek sadece psikolojik problemlerin çözMünde yardımcı olmaz, aynı zamanda bizi en yüksek potansyelimiz olan Öz'ümüz veya Hakikat'imiz'e yönlendirir. Bu da bilinçli varlıklar olarak hayatta ki ana amacımız olan ruhsal yolculuğun başlangıcıdır. Kısıtlı bir alanda varlığını sürdüren zihni aşarak saf farkındalık alanına varmak, bu yolculuğun, yani tekamülümüzün özüdür. Hayatta her alanda çalışmaya önce zihni anlayarak başlamalıyız.
Bir Obje Olarak Zihin
Zihni anlayabilmek için gözlemleyebilmek gerekir. Bunun için de içsel olarak bir adım geri çekiliriz ve zihne bir objeye bakar gibi uzaktan İzleriz. Burada izleyici veya tanık konumundayızdır. Aynı bir nehrin başında oturup suyun akışını izler gibi. Hiç bir şeye tutunmadan, yorumlamadan ve yargılamadan, hiçbirşeyin doğasını değiştirip manipüle etmeden sessiz ve sakince sadece izleriz. Zihnimizden geçen HİÇBİRŞEY ile de özdeşleşmeyiz.
Bu tavır ile zihni izlediğimizde, onu tanımaya ve anlmaya başlayabiliriz. Zihnin içinde ki düşüncelere ayrı ayrı daldığımızda ise zihni anlamaktan uzaklaşırız. Bu farkındalığın da kendisidir. Zihni tarafsızca izlemek bizi An'a getirir. Zihnin sürekli geçmiş ve geleceği düşünme eğilimi vardır. Bu egzersiz ile zihni dikkati An'a getiririz. Dikkat de aynı beden'de ki kaslar gibidir. çalıştıkça güçlenirler. Zamanla An'da kalmaya alışan dikkat zihni daha rahat izleyebilir hale gelir ve farkındalık yerleşmeye başlar.
Bu izleme süreci sayesinde herşeyin süreksizliği ve geçiciliğini de deneyimlemiş ve fark etmiş oluruz. Zihni izlemek ve dolayısı ile onu anlamak hayatı da anlamayı kolaylaştırır. Bu bakımdan birşeye tutunmanın gereksizliğini içsel olarak ve deneyimleyerek öğrenmiş oluruz. Böylece zihni izlemek, bağımlılıklarımızdan kurtulabilmek için güçlü bir araç haline gelir.