Boyun Fıtığı - Nedir

Boyun fıtığı, boyun bölgesindeki omurların (omurga kemiklerinin) arasında yer alan “disk” adı verilen yastıkçıklarla ilgili bir problemdir.

Boyun Fıtığı

Boyun fıtığı, boyun bölgesindeki omurların (omurga kemiklerinin) arasında yer alan ve bu kemikleri destekleyerek hareket yeteneği için oldukça önemli olan "disk” adı verilen yastıkçıklarla ilgili bir problemdir.

Omurlar arasında yer alan diskler yuvarlak ve sert jölemsi yapılardır. Bu yapıların iç kısmı daha yumuşak ve jölemsi, halkanın dış kısmının ise diskin şeklinin korunması açısından daha sert bir yapıya sahiptir. İşte boyun fıtığı vakalarında, diskin etrafındaki bu sert bölgenin bir nedenle zayıflayarak ya da hasar görerek, içteki jölemsi kısmın dışarı sızması sonucu, sızıntı yapan kısmın fıtıklaşarak, boyun fıtığı denilen rahatsızlığı meydana getirmesi söz konusudur. Dışarı doğru sızıntı yaparak fıtıklaşan kısım ise sinirlere bası yaptığında ağrı meydana gelir. 

Fıtıklaşmış bir disk, yakınındaki sinir dokusuna ve diğer dokulara hasar verebilir, bunun sonucu özellikle el, kol ve omuz bölgelerinde ağrı, uyuşukluk, karıncalanma gibi semptomlar oluşabilir. Ya da bazen bel fıtığı, özellikle sinirlere bası yapmıyorsa, hiçbir semptom görülmeyebilir. Sinirlere şiddetli basının olmadığı hafif vakalarda cerrahi operasyona gerek kalmazken, daha ciddi vakalarda cerrahi operasyonla sinirler üzerindeki basının kaldırılması gerekebilir.

Boyun fıtığı, genellikle yaşlanmaya bağlı nedenlerle omurlar arasındaki disklerin dejenere olup yıpranması sonucu meydana gelir. Yaş ilerledikçe diskler, içerdiği suyun büyük kısmını kaybederler ve bu nedenle daha az elastik ve esnek bir hal kazanırlar. Bahsedilen sebep yüzünden ise diskler çok daha kolay hasar görerek, basit bir zorlanma ya da dönme hareketi sonucunda bile zedelenip yırtılabilirler. Bu durumun sonunda ise boyun fıtığı denilen rahatsızlık gelişir. Boyun fıtığı genellikle 30-40 yaşları arasında görülen bir rahatsızlıktır.

Birçok kişi, kendilerindeki boyun fıtığı oluşumunun nedenini bile bilmemektedirler. Bazen uygunsuz yastık kullanımı, boyun bölgesinin ters bir hareketi ve bilhassa ani hareketler boyun fıtığına neden olabilir. Boyun fıtığı bazen de düşme ya da boyun - kafa bölgesine alınan bir darbe sonucu disklerin zedelenmesi nedeniyle oluşabilir.

Boyun fıtığı, hastalığın ilk dönemlerinde herhangi bir belirti vermemekle beraber sadece çekilen omurga filmleri sayesinde görülebilir. Fakat bazen boyun fıtığı ağrıya ve diğer semptomlara neden olabilir. Etkilenen disk bölgesi ve en sık meydana gelen semptomlar ise şöyledir:
  • C4-C5 (C5 sinir kökü): Üst koldaki deltoid kasta zayıflığa neden olur. Genellikle uyuşukluk veya karıncalanma hisleri meydana gelmez. Bunun haricinde omuz ağrısı da mevcuttur.
  • C5-C6 (C6 sinir kökü): Bisepslerde (üst kolun ön tarafındaki kaslar) ve dirsekteki ekstensör kaslarda zayıflığa neden olur. Eldeki başparmağına doğru uzanan bir ağrı-uyuşukluk-karıncalanma hissi eşlik eder. Genellikle en sık görülen boyun fıtığı türlerindendir.
  • C6-C7 (C7 sinir kökü): Trisepste (üst kolun arka tarafındaki kaslar) ve parmaktaki ekstensör kaslarda zayıflığa neden olur.  Trisepslerden eldeki orta parmağa doğru uzanan bir ağrı-uyuşukluk-karıncalanma hissi eşlik eder. Genellikle en sık görülen boyun fıtığı türlerindendir.
  • C7-T1 (C8 sinir kökü): El sıkma esnasında güçsüzlük, üst koldan elin serçe parmağı tarafına kadar uzanan uyuşukluk ve karıncalanma hissedilebilir.
  • Yukarıda bahsedilen ağrı şikayetleri genel şikayetlerdir. Bununla beraber kişiden kişiye değişebilen farklı semptomlar da meydana gelebilir.

Düzenli egzersiz, ağrılı pozisyonlardan kaçınarak korunma ve ağrı kesici ilaç tedavisi gibi koruyucu tedavi yöntemleri, birçok boyun fıtığı vakasında ağrının ve semptomların azalmasına neden olmakla beraber, çok ciddi boyun fıtıkları için cerrahi operasyon gerekmektedir.

İlaç Tedavisi: Boyun fıtığı tedavisinde ağrıyı azaltmak için kullanılan ilaçlar genellikle hafif-orta seviyeli ağrılar için non-steroidal anti enflamatuarlar ve kas gevşeticiler olmakla beraber daha şiddetli ağrılar için narkotik ilaçlar ve kortikosteroidler kullanılmaktadır.

Fizik Tedavi: Fizik tedavi uzmanları boyun fıtığı olan hastaları ağrılarını minimuma indirmeleri için kaçınmaları gereken hareketler ve pozisyonlar hakkında bilgilendirirken, ağrının hafifletilmesi için uygun olan egzersizleri de göstermektedirler. Bunların haricinde aşağıdaki uygulamalarından bazıları da fizik tedavi uzmanları tarafından boyun fıtığı hastaları için önerilebilir:
  • Sıcak-soğuk terapisi (ısıtma ve ardından buz uygulaması)
  • Traksiyon
  • Kiropraktik manipülasyon
  • Osteopatik manipülasyon
  • Boyun bölgesini destekleyen aparatların kullanılması
Cerrahi Operasyon: Boyun fıtığı operasyonları, hastalarından çok az bir kısmına önerilmekte olup, büyük bir çoğunluğun koruyucu tedavi yöntemleriyle ağrıları azaltılabilmektedir. Ancak aşağıdaki şu durumlarda cerrahi operasyon gerekebilir:
  • Koruyucu tedavi, 6 hafta sonunda ağrıları halen azaltmazsa,
  • Diskin bir kısmı omuriliğe bası yaparsa ve bu durum şiddetli ağrı ve uyuşukluğa neden olursa,
  • Basit aktivitelerde bile zorluk çekiyorsanız bir cerrahi operasyon gerekebilir.
Yukarıda bahsedilen yöntemlerin yanı sıra epidural yöntemle (beyin-omurilik sıvısının içerisine) steroid anti-enflamatuar ilaçların enjekte edilmesi ya da sinir kökünün duyarsızlaştırılması gibi farklı tedavi yöntemleri de tercih edilebilir.

Bel fıtığından doğan ağrıyı iyileştirmek ve azaltmak için evde uygulanabilecek yöntemler vardır. Çoğu vakada bunlar ameliyata oranla çok daha iyi alternatiflerdir. Sıvı alımını artırarak, yeme alışkanlıklarını iyileştirerek, proteolik enzimler içeren fibrinin aşırı alımını durdurarak enflamasyon azaltılabilir. Isı ve soğuk terapisiyle ağrı spazmları durdurulabilir, kan akışı iyileştirilebilir ve hareket aralığı genişletilebilir. Isı terapisinin en etkili ve güvenli formu kızılötesi ısısıdır (Far Infrared Heat – FIR). 

Diskin üstündeki baskı inversiyon terapisiyle (kişi baş aşağı durmasını sağlayan bir alet yardımıyla belirli bir süre baş aşağı durur) azaltılabilir. Bu amaç için "inversion” masaları (inversion table) bulunur. Kaslardaki küçük kasılma düğümleri formunda olan tetik noktalarından kaynaklanan ağrı azaltılabilir. Duruş bozuklukları esnemeyle düzeltilebilir ve fıtığın altında yatan sebebi düzeltmek için özel kas dengesizlikleri üzerinde çalışan egzersizler yapılabilir. Alexander tekniği de yardımcı olan yöntemlerdendir. 

Başlangıçta buz torbası acıyı ve enflamasyonu azaltmak için kullanılabilir. Birkaç gün sonra sıcak torbalara geçip rahatlama sağlayabilirsiniz. 

Çok fazla dinlenmek eklemlerin sertleşmesine ve zayıf kaslara sebep olur. Bu da iyileşmeyi zorlaştırabilir. Bunun yerine yarım saat dinlenip sonra kısa bir yürüyüş veya biraz iş yapmak daha iyidir. İyileşme sürecinde acınızı artıran etkinlikler yapmaktan kaçının.

Zencefil kompresi zarar görmüş dokuları rahatlatıp yumuşatabilir. Bu Çin tıbbi tedavisi oldukça kolaydır. 30 gram zencefil, yarım litre suda 20 dakika bekletilir. Bir bezin içinde süzülür ve bez omurganın etkilenmiş bölgesine konulur. Düzenli aralıklarla uygulanabilir veya plastik bir tabaka ile kaplanıp etrafa bulaşması engellenerek bekletilir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye