Cilt kanseri özellikle saç derisi, yüz, dudaklar, kulaklar, boyun, göğüs, kollar, eller ve kadınların bacakları da dahil olmak üzere cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde meydana gelir. Ancak aynı zamanda, avuç içi, tırnakların alt kısmı, ayak parmaklarının arası ve alt kısmı, genital bölge gibi nadiren gün ışığı gören bölgelerde de oluşabilir. Cilt kanseri, daha koyu tenliler de dahil olmak üzere her ciltten insanı etkileyebilir. Koyu tenlilerde, normalde güneşe maruz kalmayan bölgeler olarak düşünülen alanlarda melanom oluşması muhtemeldir.
Bazal hücreli karsinom belirtileri
Bazal hücreli karsinom genellikle vücudun yüz, kulaklar ve kafa derisi gibi güneşe maruz kalan bölgelerinde oluşur. Bazal hücreli karsinom şu şekillerde görülebilir:
- İnci veya balmumu gibi bir şişlik olarak
- Düz, et rengi veya kahverengi lekeye benzer bir yara olarak
Skuamöz hücreli karsinom belirtileri
Genel olarak skuamöz hücreli karsinom, vücudun yüz, dudaklar, kulaklar ve eller gibi güneşe maruz kalan bölgelerinde meydana gelir. Skuamöz hücreli karsinom şu şekillerde görülebilir:
- Sert, kırmızı bir nodül
- Pul pul, kabuklu bir yüzeye sahip yayvan bir yara
Melanom belirtileri
Melanom, normal bir ciltte veya var olan bir lekenin kansere dönüşmesi sonucu vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelebilir. Melanom, erkeklerin genellikle vücut, baş veya boynunda gelişir. Kadınlarda ise genellikle alt bacak kısmında oluşur. Hem kadın hem erkeklerde melanom, güneşe maruz kalmayan ciltte meydana gelebilir. Melanom her ten renginden kişiyi etkileyebilir. Daha koyu renk teni olan insanlarda melanom, avuç içi veya ayak tabanında veya el ya da ayak parmaklarının altında oluşma eğilimi gösterir. Melanom belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
- Koyu renk benekli, büyük ve kahverengi bir leke
- Rengi, büyüklüğü ya da dokunma hissi değişen veya kanayan bir vücut lekesi
- Sınırları değişen düzensiz bir leke veya kırmızı, beyaz, mavi veya mavi-siyah görünümünde lekeler
- Avuç içlerinde, ayak tabanlarında, parmak uçlarında veya ayak parmalarının uçlarında ya da ağız, burun, vajina ve anüsü çevreleyen mukoza zarında oluşan koyu renkli yaralar.
Daha az görülen cilt kanserlerinin belirtileri
- Kaposi sarkomu: Cilt kanserinin nadiren görülen bu türü cildin kan damarlarında oluşur ve ciltte veya mukozada kırmızı veya mor lekelere neden olur. Kaposi sarkomu genel olarak, AIDS hastalığı olan kişiler gibi zayıflamış bağışıklık sistemi olanlarda veya organ nakli geçirenler gibi doğal bağışıklığı bastıran ilaçlar kullananlarda meydana gelir. Kaposi sarkomu ayrıca Akdeniz kökenli orta yaş üstü yetişkinlerde de oluşabilir.
- Merkel hücreli karsinom: Merkel hücreli karsinom, cildin üzerinde veya hemen altında ve saç köklerinde oluşan katı ve parlak nodüllere neden olur. Merkel hücreli karsinom genellikle, baş, boyun, kollar ve bacaklar gibi güneşe maruz kalan bölgelerde meydana gelir.
- Sebase bez karsinomu: Bu ender görülen ve saldırgan kanser türü, cildin yağ bezelerinde meydana gelir. Genellikle sert, ağrısız nodüller olarak ortaya çıkan sebase bez karsinomu her yerde gelişebilirken en çok da göz kapağı bölgesinde meydana gelmekte ve diğer gözkapağı problemleriyle karıştırılmaktadır.
Doktora Ne Zaman Gidilmelidir
Ciltte endişe verici herhangi bir değişiklik fark edilirse hemen doktora danışılmalıdır. Ciltte oluşan tüm değişiklikler cilt kanserinden kaynaklanmaz. Doktor sebebi belirlemek için cildini inceleyecektir.
Risk Faktörleri
Birçok faktör cilt kanserine yakalanma riskini arttırabilir:
- Açık ten: Her ten renginden bireyler cilt kanserine yakalanabilir. Ancak ciltte daha az pigment (melanin) bulunması UV radyasyonunun zararlarına karşı daha az korunmaya neden olur. Sarı veya kızıl saçlı kişilerin, açık renk gözleri olan kişilerin ve kolayca çillenen veya güneş yanığı olabilen kişilerin, daha koyu tenli olanlara göre cilt kanserine yakalanma riski daha yüksektir.
- Güneş yanığı geçirmiş olmak: Her güneş yanığı geçirildiğinde, cilt hücrelerini zarar görür ve cilt kanseri geliştirme riski artar. Bir güneş yanığı sonrası cilt, zararı onarmak için çalışır. Bir çocuk veya genç olarak birden fazla kabarcıklı güneş yanığının olması, yetişkinlikte cilt kanserine yakalanma riskini arttırır. Yetişkinlikte güneş yanıkları da ayrıca bir risk faktörüdür.
- Aşırı güneşe maruz kalmak: Güneş altında çok fazla zaman harcayan biri, özellikle de güneş losyonu veya kıyafetle korunmuyorsa, cilt kanserine yakalanabilir. Solaryum ve bronzlaşma yataklarının da dahil olduğu güneşlenme, kişiyi risk altına sokar. Bronzlaşmış bir cilt, aşırı UV radyasyonuna cildin verdiği bir yaralanma cevabıdır.
- Güneşli veya yüksek irtifalı iklimler: Güneşli, sıcak iklimlerde yaşayan insanlar, daha soğuk iklimlerde yaşayanlardan daha fazla güneş ışığına maruz kalmaktadır. Güneşin en güçlü olduğu daha yüksek tepelerde yaşamak da kişiyi fazla radyasyona maruz bırakır.
- Benler: Çok fazla beni olan veya displastik nevüs adı verilen anormal benleri olan kişiler yüksek cilt kanseri riski altındadır. Sıra dışı görünen ve normal benlerden daha büyük olan bu anormal benlerin kanserli olması diğerlerine göre daha olasıdır. Eğer anormal benlerle ilgili bir geçmişi varsa kişi düzenli olarak değişimlerini izlemelidir.
- Prekanseröz cilt lezyonları: Aktinik keratoz olarak bilinen cilt lezyonlarına sahip olmak cilt kanserine yakalanma riskini arttırır. Bu prekanseröz cilt tümörleri, genellikle renkleri kahverengiden koyu pembeye değişiklik gösteren pürüzlü, pul pul lekeler olarak görülür. En fazla görüldükleri yerler, cildi güneşten zarar görmüş açık tenli insanların yüzü, alt kolları ve elleridir.
- Aileden birinin cilt kanseri geçirmiş olması: Ebeveynlerinden biri veya bir kardeşi cilt kanseri geçiren kişilerin, cilt kanserine yakalanma riski yüksektir.
- Kişinin daha önce cilt kanseri geçirmiş olması: Daha önce cilt kanserine yakalanan kişilerin tekrar geçirme ihtimali yüksektir. Başarıyla temizlenen bazal hücre ve skuamöz hücre bile tekrar dönebilir.
- Zayıflamış bağışıklık sistemi: Zayıflamış bağışıklık sistemi olan insanların cilt kanserine yakalanma riski daha fazladır. Bu durum, HIV/AIDS veya lösemi olan ve bir organ nakli geçirdikten sonra bağışıklık sistemini bastıran ilaçlar kullanan insanları içerir.
- Bazı kimyasal maddelere maruz kalmak: Arsenik gibi bazı kimyasal maddelere maruz kalmak cilt kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
- Yaşın ilerlemesi: Cilt kanseri geliştirme riski, özellikle çoğu cilt kanseri oldukça yavaş geliştiği için, yaşla birlikte artmaktadır. Çocukluk veya ergenlikte oluşan zarar, orta yaşlara kadar belirgin bir hal almayabilir. Yine de cilt kanserinin gelişmesi yaşlı insanlarla sınırlı değildir ve her yaşta olabilir.