Ayurvedik teoriye göre, fiziksel ve duygusal özellikler üç dosha olarak sınıflandırılır – bunlar; vata, kapha ve pitta’dır. Her bireyde biri baskın olacak şekilde, üç dosha da bulunur. Eğer bir dengesizlik meydana gelirse, hastalıklar/sağlık durumları ortaya çıkar. Panchakarma doshaları dengeli hale getirerek kişiyi yeniden sağlığına kavuşturur. Hekim panchakarma esnasında, öncesinde ya da sonrasında kararlaştırılmış olabilen bitkisel kürler yazabilir, diyetsel tavsiyeler verebilir ve hayat tarzı değişiklikleri önerebilir. Ayurvedik doktorlar hastalıkların çoğunlukla sindirim sisteminde başladığına inanır. Yetersiz diyetler, kötü sağlık alışkanlıkları ve diğer nedenlere bağlı olarak sindirim bozulabilir, bu da "ama” denilen toksik maddenin bedende birikmesine neden olur. Ama, enerjinin normal fonksiyonunu ve akışını engelleyerek dengesizliklere ve hastalığa yol açar. Panchakarmanın amaçlarından biri de vücuttaki fazla ama'yı temizlemek ve vücudun sindirim gücünü (agni) yeniden eski haline getirmektir.
Panchakarmada iki ana terapi türü vardır. Ana tedaviye shodhana denir ve panchakarmanın beş ana temizleme ve yok etme işlemini ifade eder. Shamana hazırlık ve terapi sonrası tedbirleri içeren destekleyici terapilerdir. Panchakarma için hazırlık esnasında ilk tedavi, yağ terapisidir (Ayurveda’da snehana denir). Hastalara yağ masajları verilir; abhyanga tüm vücut masajı, shirodhaya ise alın masajıdır. Sindirim sistemini kayganlaştırmak için besinsel yağlar tüketilir, bazen de yağ lavmanlar uygulanır. Stres kaynaklı ve akli durumlar için hastanın alnına devamlı olarak yağ dökülürken özel bir yağ masajı yapılır. Yağ terapisi ana tedaviden önce en fazla bir hafta süresince uygulanır.
Terleme terapisi (swedana) ise saunalar, terleme odaları, ısıtılmış giysiler, bitki lapaları ve egzersizin kullanıldığı bir bir hazırlıktır. Beş ana panchakarma yöntemi terapötik kusma (vamana), purgasyon (virechana), lavman terapi (ilaçlı lavmanlar için niruha basti ve yağ lavmanlar için anuvasana basti) ve nazal temizlemedir.
Sağlık problemine bağlı olarak bedeni temizlemek ve iyileşmeyi desteklemek için bu yöntemlerden biri ya da birkaçı kullanılır. Panchakarma ile birlikte diğer Ayurvedik terapiler de kullanılabilir.
Vamana, kusmaya neden olmak için bitkisel çözeltiler ya da tuzlu su kullanır. Bu tedavi cilt sorunları, astım, diyabet, kronik sinüs ya da akciğer enfeksiyonları, epilepsi, kalp hastalığı ve sindirim sorunları için kullanılır. Niruha basti özel bitkisel çözeltiler kullanır ve cilt hastalıkları, karaciğer sorunları, karın tümörleri, parazit ve kronik ateşi de içeren durumları tedavi eder. Terapötik lavmanlarda, alt bağırsağı temizlemek için tıbbi yağlar ve bitkisel çözeltiler kullanılır. Niruha ve anuvasana basti kabızlık, artrit, sinirsel bozukluklar, kolit, baş ağrıları, kas güçsüzlüğü ve bel ağrısı gibi durumların tedavisinde kullanılır. Nasya esnasında ise sinüsleri temizlemek için burun deliklerinden ilaçlı yağlar ya da tozlar uygulanır.
Bu terapi akli bozukluklar, baş ağrıları, kulak, burun ve boğaz problemleri de dahil olmak üzere baş ile ilgili durumların tedavisinde kullanılır. Temizleme yöntemleri uygulandıktan sonra hastalar paschata karma denilen önemli bir hastalık sonrası bakım sürecinden geçerler. Hastalara dinlenmeleri, bazı faaliyetlerden kaçınmaları ve sıklıkla hemşire ve doktorlardan bakım almaları tavsiye edilir. Psikolojik bakım ve danışmanlık da iyileşme programının bir parçası olabilir, çünkü panchakarma hastayı fiziksel problemlerinin yanı sıra duygusal sorunlarından da arındırmaya çalışır. Hastalar aynı zamanda önleyici uygulamalarla ilgili tavsiyeler de alırlar. Diyetsel değişiklikler dikkatlice planlanır ve hayat tarzıyla ilgili hususlar incelenir ve tavsiye edilir. Hastalar panchakarma esnasında ya da sonrasında meditasyon da dahil stres yönetimi teknikleri ve yoga gibi egzersiz programlarına başlayabilir ve aynı zamanda bitkisel kürler de alabilirler.
Panchakarma tedavisinin süresi birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişebilir. Bazı klinikler, hastaların tıbbi denetim, diyetsel terapi, yoga, meditasyon, masaj ve diğer terapiler ile birlikte gün boyunca yoğun tedavi gördükleri yatarak tedavi hizmeti sunarlar. Kliniklerin çoğu, panchakarma tedavileri tamamlanana kadar her gün iki saat ya da daha uzun süren ayakta tedavi hizmeti sunarlar. Bazı klinikler, ziyaret eden hastalar için konaklama imkanı da sağlar.
Ayurvedik kliniklerde panchakarma tedavisinin maliyeti ilk doktor ücreti, günlük konaklama ve bitkisel reçeteler hariç ortalama 450 liradır. Yatarak tedavi hizmeti veren klinikler daha pahalıdır ve maliyetler verilen servise göre değişir. Poliçeye ve pratisyenin lisanslı bir hekim olup olmamasına bağlı olarak panchakarmanın sigorta kapsamı da değişir.