Sürekli ayakkabı veya çorap içinde olduklarından mı, gözden uzak oldukları için gönülden de ırak olduklarından mı bilinmez ayaklar en az önemsenen organların başında gelir. Halbuki sadece ayak masajlarıyla vücutta düzeltilebilen problemler bile ayakların önemi hakkında ipuçları vermektedir. Ayaklar özellikle fiziksel efor harcarken çok büyük bir yük üstlenmektedir. Bu sebeple spor yapmaya başlayanların yapması gereken hazırlıklardan biri ayak tiplerini öğrenmek, buna göre ayakkabılar ve egzersiz türleri seçmektir.
Farklı spor dalları ayağın ön kısmını ve topuğunu farklı derecelerde kullanır. Ayak yapısı bilinmeden, süreklilikle yapılan sporlar rahatsızlıklara sebep olabilir. Ayak sağlığının değerlendirilerek spora başlanması potansiyel sakatlıkları engellemeye yardımcı olacaktır. Aksi takdirde bağlara ve kaslara binen aşırı yükleme bu yapılarda ve eklemlerde sorunlar ortaya çıkarır. Bu gibi rahatsızlıkların ilk belirtisi ağrıdır. Fakat bunun "hamlama” ağrılarıyla karıştırılmaması gerekir. Bir süredir yapılan bir egzersiz vücutta ağrı yaratmaya başladıysa bu bir sorunun ilk işareti olabilir.
Ayakkabı seçimi spor sırasında ayağın dengelenmesi açısından önemlidir. Ayak tipinin belirlenmesi için yapılabilecek en kolay test, ıslak ayak testidir. Bu testte ıslak ayak ile kuru bir zemine basılır ve çıkan ize bakılır. Kemerin, yani ayağın ön kısımla topuğu arasındaki bölgenin yaklaşık yarısının izi çıktıysa bu tip ayaklar normal kemerlidir. En sık görülen ayak tipi budur. Bu ayak tipine sahip kişiler yere topuklarıyla basar, ayak daha sonra parmaklara doğru yuvarlanarak yerle birleşir. Uygun ayakkabı tipi dengeli ayakkabılardır.
Eğer kemer bölgesinin tümünün izi çıkarsa bu düztabanlıktır. Bu ayak tiplerinde kemer, yere basma hareketinin sarsıntısını ememez ve sakatlıklara davetiye çıkarır. Düztaban kişilerin hareket kontrollü ayakkabılar giymesi gerekir. Uzun, kilolu veya parantez şeklinde bacaklara sahip olan koşucularda bu tip ayak görülebilir. Kemer bölgesi ayak izinde neredeyse gözükmüyor ise buna da yüksek kemerli denir. En nadir görülen ayak tipi budur. Bu tip ayaklar koşu ya da egzersiz sırasında yeterince esnemez, zeminle temas çok sert olur ve bacaklara fazla yük biner. Yüksek kemerli ayaklara sahip kişilerin destekleyici ayakkabılar giymesi gerekir.
Bir ayak sağlığı uzmanından alınabilecek yardımın yanı sıra ayakkabı denerken bazı unsurları göz önünde bulundurmak faydalı olacaktır:
- Ayakların şiştiği günün ilerleyen saatlerinde ayakkabı denemek.
- Koşu için kullanılacak çoraplarla ayakkabı denemek.
- Ayakkabının hem sağ hem de sol eşini denemek.
- En uzun parmak ile ayakkabının önü arasında yaklaşık yarım santim boşluk bırakmak.
- Topuğun ve oyuk bölgelerin tam olarak desteklendiğinden emin olmak.