Gut Hastalığı - Nedir

Bahsedildiği gibi gut hastalığı tek bir eklemi ya da birden fazla eklemi etkileyebilir. En çok etkilediği ve en sık görüldüğü yer, ayak başparmağı dibindeki eklemdir. Gut hastalığının bu bölgeyi tuttuğu durumlarda hastalık "podogra” olarak da adlandırılabilir. Podogra vakalarında baş ayak parmağının dibindeki metatarsal-falengeal eklemde aşırı derece şişkinlik, kızarma, ağrı, yangı, sıcaklık ve hassasiyet meydana gelir.

Gut hastalığında kandaki ürik asit seviyeleri yükselerek, bu ürik asit eklemlerde, tendonlarda ve çevre dokularda birikir ve hastalık semptomlarını meydana getirir. Hastalığın tipik teşhisi ise rahatsızlığın görüldüğü eklemlerden alınan sıvı örneğinin içerisinde ürik asit kristallerine (ürat kristalleri) rastlanmasıyla konulur.

Akut bir gut atağı, ansızın bir gece yarısı sanki ayak başparmağınız yanıyormuş gibi bir hisle sizi uyandırabilir. Etkilenen bölge o kadar hassaslaşabilir ki ayağınızın üzerindeki incecik bir çarşaf bile sizi son derece rahatsız edebilir.

Hastalığın iyi tarafı tedavisinin mümkün olması ve şiddetli bir atak sonrası koruyucu tedavi yöntemleri uygulandığında yeni bir atağın gelişme riski azaltılabilir.

Gut hastalığının belirtileri genellikle birdenbire başlar ve başlamadan önce herhangi bir şekilde hissedilmez. Belirtiler bilhassa gece başlayabilir ya da şiddetlenir. Gut hastalığının en sık görülen semptomları şunlardır:

Şiddetli Eklem Ağrısı: En çok etkilediği ve en sık görüldüğü yer, ayak başparmağı dibindeki metatarsal-falengeal eklemdir. Bu bölgede çok şiddetli ağrı ve yangı hissiyle beraber kızarıklık, ödem, ısı yükselmesi ve hassasiyet görülür. Ancak tek görüldüğü eklem bu eklem değildir. Bu bölgenin haricinde ayaklarda, dirseklerde, dizlerde, el bileğinde ve el bölgesinde de meydana gelebilir.  Ağrı genellikle semptomların başlamasını takiben 12. ve 24. saatlerde maksimum şiddete ulaşır.

Uzun Süreli Hassasiyet: Genellikle ilk atağa ait yoğun ağrı hissi hafifledikten sonra bile etkilenen eklem bölgesinin hassasiyeti, ilk atağı takiben birkaç gün ya da birkaç hafta bile sürebilir. Daha sonra ise atakların meydana gelmemesi için çeşitli tedavi yöntemleri mevcut olmasına karşın, ilk atağı takip eden ataklarda, atak süresi hem daha uzun olabilir hem de daha fazla eklem bölgesi etkilenebilir.

Enflamasyon ve Kızarıklık: Etkilenen eklem bölgeleri şişer, hassaslaşır ve kızarır.

Gut hastalığının sebebi, kandaki ürik asit miktarının aşırı yükselmesiyle beraber, ürik asitin kristaller oluşturarak bu ürik asit kristallerinin eklemlere birikmesiyle hastalık semptomları meydana gelir. 

Vücutta ürik asit doğal olarak meydana geldiği gibi bilhassa mantar, ançuez, et, asparagus (bir çeşit bitki türü) ve ringa balığı gibi bazı yiyeceklerin fazla yenilmesi sonucu da kandaki miktarı yükselir.

Normalde vücutta üretilen ürik asit kanda çözünür halde bulunur ve böbrekler tarafından idrarla atılır. Ancak bazen özellikle bahsedilen yiyeceklerin tüketilmesiyle vücut çok fazla ürik asit üretebilir ya da böbrekler çok az miktarda ürik asidi dışarı atabilir. Bu gibi durumların sonucunda ise kandaki ürik asit seviyesi artar ve bunlar gruplaşarak sivri, çivi benzeri ürat kristalleri oluşturarak eklem dokularında birikirler. Bu kristaller ise enflamasyona (iltihap ve yangı), etkilenen eklem bölgesi çevresinde ağrı ve yanma hissine, şişkinliğe, hassasiyete ve kızarıklığa sebep olurlar.