Alternatif Tedavi Mağaza

Karpal Tünel Sendromu - Sebepleri

Elin tutmazlığı ile kendini gösteren, bilekteki sinirler üzerindeki baskı sonucu oluşan bir rahatsızlıktır.

Karpal Tünel Sendromu

Her ne kadar karpal tünel sendromu bilgisayar klavyesiyle uzun saatler mesai yapmakla ilişkili gibi görünse de, aslında sayısız başka nedeni vardır. Kemikler ve bağ dokularla çevrelenmiş karpal tünel, bileğin el ayası kısmında bulunan yaklaşık başparmağı büyüklüğünde dar bir geçittir. Bu tünel ele giden ana siniri ve parmakların bükülmesini sağlayan dokuz tendonu korur. Sinir üzerinde baskı uyuşmaya, ağrıya ve nihayet karpal tünel sendromunun belirtisi olan elin tutmazlığına (kuvvetsizliğine) neden olur. Karpal tünel sendromu meydana gelen birçok insanda düzgün bir tedavi, ağrıyı ve uyuşmayı tedavi ederek bilek ve elin tekrar normal kullanılmasını sağlayabilir.

Sebepleri

Belirtileri

Tıbbi Tedavi

Alternatif Tedavi

Özellikle uzun süreler el ve el bileğinin aynı şekilde çalıştığı ve bilhassa yapılan iş esnasında el bileğinin iç kısmına bası oluştuğu durumlarda sıklıkla görülen bir rahatsızlıktır. Bu şikayet en sık eski devirlerde daktilo kullanan sekreterlerde görüldüğü için "sekreter hastalığı” adıyla da anılmıştır. Özellikle sert bilgisayar klavyesi ve daktilo vs. gibi sürekli el işinin gerektiği durumlarda, eldeki tendonların kalınlaşması ve buna bağlı olarak sinir üzerinde bası oluşması meydana gelir. Bu hastalık için risk grubundaki bazı meslekler:
  • Sürekli masa başı bilgisayar kullanan kişiler,
  • Gitar, piyano gibi enstrümanları çalan müzisyenler,
  • Sürekli bulaşık yıkamak gibi işlerle uğraşan ev hanımları,
Yukarıda bahsedilenlerin haricinde yaşın artması da bir risk faktörü olarak görülmekle beraber, kireçlenme veya yağ dokusuna ait bazı rahatsızlıklar da Karpal tünel sendromunun nedenleri arasında yer alabilir.

Karpal tünel sendromu genellikle bilekten ele veya ön kola kadar uzanan belirsiz bir ağrı şeklinde kendini göstermeye başlar. Diğer yaygın karpal tünel sendromu belirtileri şunlardır: 
  • Parmaklarda, elde, özellikle başparmak, işaret, orta ve yüzük parmaklarında (serçe parmağında olmaz) uyuşma ve karıncalanma olur. Bu duyum genellikle direksiyon kullanırken, telefon veya gazete tutulduğunda ve uyanır uyanmaz hissedilir. Birçok insan, belirtileri hafifletmek için ellerini silkeler. Bozukluk ilerledikçe uyuşma duygusu kalıcılaşır.
  • Bilekten kola ve omuza doğru veya özellikle tekrar tekrar ya da zorlayıcı bir şekilde kullanıldıklarında avuç içine, parmaklara kadar uzanan bir ağrı. Bu ağrı genellikle ön kolun avuç kısmında meydana gelir.
  • Ellerde kuvvetsizlik ve nesneleri düşürme eğilimi.
Uyku da dahil olmak üzere normal faaliyetleri kesintiye uğratan ısrarlı belirtiler varsa doktora gidilmelidir. Bu sendrom tedavi edilmeden bırakılırsa sinir ve kas hasarı meydana gelebilir.
Teşhis
Doktor, belirti ve işaretlerin nereden kaynaklandığını bulmaya çalışacaktır. Teşhis için kullanılan unsurlardan biri median sinirin serçe parmağın duyumlarıyla ilgili olmaması olgusudur, bu yüzden serçe parmağındaki belirti başka bir sorunu işaret edebilir. Başka bir ipucu da belirtilerin zamanlamasıdır. Karpal tünel sendromuna bağlı belirtiler, genelde bir telefon, gazete, direksiyon tutulduğunda veya geceleyin uyanarak yaşanır. Doktor ayrıca parmakların duyumlarını, eldeki kasların kuvvetini test etmek isteyebilir, çünkü bunlar karpal tünel sendromundan etkilenir. Bileğin bükülmesinden, bileğe vurulmasından veya sadece sinirin üzerine baskı uygulamadan kaynaklanan median sinire baskı, insanlarda birçok belirtiye neden olur. Aşağıdaki teşhis testleri uygulanabilir:
  • Elektromiyogram: Elektromiyogram kaslarda üretilen küçük elektrik itkileri ölçer. Doktor incelemek istediği kasa ince bir iğne elektrot sokar. Bir cihaz kasın kasılma ve gevşeme hallerindeki elektrik faaliyetini ölçer. Bu test ile kasta hasar olup olmadığı görülür.
  • Sinir bağlantı muayenesi: Elektromiyogramın başka bir çeşidi olan bu testte cilde elektrotlar yapıştırılır. Elektrik sinyallerinin karpal tünelde yavaşlayıp yavaşlamadığını ölçmek için median sinire küçük bir elektrik şok uygulanır. Bu test ayrıca karpal tünel sendromunu taklit eden, mesela boyunda sıkışmış sinir gibi diğer tıbbi durumların var olup olmadıklarını tespit etmeye de yarar. 
MR veya röntgen gibi tarama testleri karpal tünel sendromunu teşhis etmekte faydalıdır. Eğer belirtiler başka tıbbi sorunlara ve özel bir tedavi ihtiyacına işaret ederse, doktor hastanın bir romatizma uzmanına, nöroloğa, el cerrahına veya bir sinir cerrahına görünmesini isteyebilir.

Karpal Tünel Sendromunda Risk Faktörleri
Bazı araştırmalar gösteriyor ki karpal tünel sendromu tekrara dayalı, kuvvet uygulanan, ellere ve bileklere yük bindiren işle ilgili kimi görevlerdeki aşırı kas veya eklem kullanımından kaynaklanabilir. Mesela iş aletleri, elektrikli bıçkı, balyoz, çekiç vb. aletler kullanmak, ağır montaj hattında, örneğin et paketlemede çalışmak bunlara örnektir. Tekrara dayalı bilgisayar kullanımının karpal tünel sendromuna neden olduğuna inanılsa da, bu ilişkiye dair bilimsel kanıtlar kesin değildir. Hangi aktivitelerin karpal tünel sendromuna neden olduğu açık olmasa da, işi veya hobileri elin aşırı kullanımını, bileklerin ve parmakların tekrar tekrar güçlü kullanımını, titreşimli aletlerle çalışmayı veya sıkı tutuşu gerektiren alet kullanımını içeren kişiler bu sendrom açısından yüksek risk grubundadır. Diğer risk faktörleri şunlardır:
  • Cinsiyet: Amerikan Nörolojik Bozukluklar ve Felç Ulusal Vakfına göre kadınlarda karpal tünel sendromunun ortaya çıkma ihtimali erkeklerin üç katıdır.
  • Irsiyet: Yakın akrabalarında bu sendrom görülen kişilerde meydana gelme riski daha fazla olabilir. Bileğin biçimi gibi kalıtsal yolla geçen fiziksel özellikler de kişiyi daha yatkın hale getirebilir.
  • Bazı Sağlık Durumları: Tiroit sorunları, şeker hastalıkları, obezite ve romatizmalı artrit gibi hastalıklar riski artırır. Böbrek hastalığı ilerlemiş insanlarda da karpal tünel sendromu meydana gelme ihtimali vardır. Hamile olan, oral doğum kontrol hapı kullanan veya menopoz evresindeki kadınlar yine, hormon değişimlerinden dolayı yüksek risk grubundadır. Hamilelik sırasında sıvı tutma da karpal tünel sendromuna neden olabilir. Hamilelikle ilgili karpal tünel sendromu neredeyse her zaman doğumdan hemen sonra iyileşmeye başlar.
Karpal tünel sendromu belirtileri hafif olan bazı insanlar, ellerini dinlendirmek için daha fazla mola vererek ve arada bir görülen şişi indirmek için buz uygulayarak rahatlayabilirler. Bu teknikler rahatlama sağlamazsa tedavi seçenekleri bileğin kırık tahtasına konması, ilaçlar ve ameliyattır.

Cerrahi olmayan tedavi
Karpal tünel sendromu olan birçok insan şu cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinden faydalanabilir: 
  • Bileğin kırık tahtasına alınması: Uyurken bileği dik tutan bir kırık tahtası geceleri ortaya çıkan uyuşma ve karıncalanma belirtilerinin iyileşmesine yardımcı olur. Eğer 10 aydan düşük bir süre boyunca sadece orta şiddette belirtiler oluşmuşsa, kırık tahtası ve diğer bildik tedavilerden fayda görme ihtimali daha fazladır.
  • Steroit olmayan iltihap kurutucu ilaçlar: Karpal tünel sendromuyla birlikte iltihaplanma sorunu varsa steroid olmayan iltihap kurutucu ilaçlar fayda sağlayabilir.
  • Kortikosteroitler: Doktor ağrıyı azaltmak için kortizon gibi bir kortikosteroidi karpal tüneline enjekte edebilir. Kortikosteroitler iltihaplanmayı azaltır ve median sinir üzerindeki baskıyı hafifletir. Karpal tünel sendromunda oral kortikosteroitler, kortikosteroit iğneler kadar etkili değildir. Eğer karpal tünel sendromu iltihaplı bir artritten, mesela romatoid artritten kaynaklanıyorsa, o zaman altta yatan sebebi tedavi etmek karpal tünel sendromu belirtilerini de hafifletir.
Ameliyat
Sadece hafif bir sinir sakatlığı varsa cerrahi olmayan tedaviler genelde daha etkili olabilir. Karpal tünel sendromunun ağrı ve uyuşması altı aydan uzun sürerse, ameliyat en iyi seçenektir. Bütün kabul gören cerrahi işlemlerde, doktor sinir üzerine baskı yapan bağ dokusunu keser. Bazen ameliyat, ucunda küçük bir kamera bulunan teleskop benzeri bir alet olan endoskop kullanılarak yapılır. Endoskop doktorun karpal tünelin içini görmesini, elde veya bileklerde açtığı küçük kesiklerden girerek ameliyatı gerçekleştirmesini sağlar. 

Başka vakalarda, ameliyatta avuç içinde karpal tünel üzerinde daha büyük bir kesik açılarak sinir serbest bırakılır. Ameliyattan sonra genelde çarpıcı bir iyileşme olur, ama bazı uyuşma, ağrı, katılık ve zayıflık gibi izler tecrübe edilebilir. Bunlar daha sonra ortadan kalkar. Karpal tünel sendromu ameliyatı geçiren insanlarla yapılan araştırmalar yüzde 70'inin ameliyat sonucundan çok memnun olduğunu göstermektedir. Daha az memnun olma durumunun görüldüğü insanlarda günde iki bardaktan fazla alkol tüketme, sigara içme, ameliyat öncesinde ruhsal ve fiziksel sağlığın çok yerinde olmaması ve eli tekrar tekrar zorlayıcı aktivitelerde kullanmak gibi durumlar söz konusudur. Ameliyat acısı ve elde kuvvetsizliğin iyileşmesi haftalar, hatta birkaç ay sürebilir. 
Karpal tünel sendromu başlangıçta bileği destekleyen ve bileğin median sinir sıkışmasını kötüleştirecek şekilde içe doğru bükülmesini engelleyen ateller ile tedavi edilir. Bazı insanlar atelleri sadece gece uyurken takmakla rahatlama sağlarken, özellikle de tüm gün bileğe baskı uygulayan işler yapan kişilerin tüm gün takması gerekir. Duruma neden olan faaliyetlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Ayrıca, eli yumruk yapmayı gerektiren hareketler, elde nesnelerin tutulması ya da taşınması, daktilo ve klavye kullanımı azaltılmalıdır. Hastanın çalışma alanında beden üzerindeki baskıyı azaltmak için değişiklik yapılmalıdır. Bu değişiklik, doğru konumlanma ve ergonomik tasarlanmış mobilyalar ile elde edilebilir. Gün boyunca periyodik olarak el ve bilek egzersizleri yapmak da faydalı olabilir.

Araştırmacılar, karpal bağının osteopatik manipülasyon ve ağırlık yükleme yoluyla ameliyat olmadan uzatılabildiğini veya gevşetilebildiğini bulmuştur. Bu iki yöntemin birleştirilmesi daha yararlıdır çünkü manipülasyon bağı bir ucundan uzatırken ağırlık yükleme diğer uçtaki uzunluğu artırır. Hastalara, kendi kendine bağ manipülasyonu için esnetici egzersizler öğretilebilir. 

Bir Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) paneli geleneksel akupunkturun karpal tünel sendromu için kullanışlı bir alternatif veya tamamlayıcı tedavi olabileceği sonucuna varmıştır. Çalışmalar lazer akupunktur ve mikroamper transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonunun (TENS), karpal tünel sendromuyla ilişkili ağrıyı önemli ölçüde azaltabileceğini göstermiştir. Her ikisi de ağrısız tedavilerdir. Tedavi edilen hastaların % 90’ı ağrılarının kalmadığını ya da ağrının yarısından fazlasının azaldığını bildirmiştir. Bu çalışmadaki hastalarda Çin bitkisel ilaçları, derin akupunktur (iğneli akupunktur da dahil), moksibüsyon ve omega-3 balık yağı kapsülleri de kullanılmıştır. Tüm hastalar işlerine dönebilmeyi başarmış ve çoğu hastada ağrı en fazla iki yıla kadar stabil kalmıştır. 60 yaş üstü kişilerde tedaviye yanıt daha yetersiz olmuştur.

Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde 1995 yılında yapılan bir çalışmada, yoganın, karpal tünel sendromu olan kişilerde belirtileri azaltabildiği sonucuna varılmıştır. Avustralyalı araştırmacılar tarafından daha sonra yapılan bir çalışmada ise yoganın cerrahi olmayan etkili tedaviler arasında olduğu sonucuna varılmıştır. Bu listeye aynı zamanda oral steroidler, ateller, ultrason ve karpal kemik immobilizasyonu da dahildir. Bazı araştırmalar ise, karpal tünel sendromu olan kişilerde B6 vitamininin (piridoksin) eksik olduğunu ve bu vitamin takviyesinin yararlı olduğunu göstermiştir. Karpal tünel sendromu 2-3 ay içinde günde üç kez 100 mg B6 takviyesi alarak iyileşebilir. Ancak bu vitamin yüksek dozlarda alınmadan önce hastaların hekimlerine danışması gerekir. Karpal tünel sendromunda kullanılan Çin ve homeopati ilaçları şunlardır:
  • Arnica; 30c doz
  • Astra özü
  • Rhus toxicodendron; 6c doz
  • Ruta graveolens; 6c doz
Yaşam Tarzında Değişiklikler
Kısa molalar, esnetme, aspirin ve diğer steroid olmayan ağrı kesiciler belirtileri geçici olarak hafifletebilir. Ayrıca geceleri bileğe kırık tahtası takılabilir. Elin üzerinde uyumaktan vazgeçmek, bileklerde ve ellerdeki uyuşmayı azaltabilir. Kırık tahtası çok sert bağlanmamalıdır. Ağrı, uyuşma veya kuvvetsizlik nükseder ve ısrar ederse doktorla görüşülmelidir. 

Hastalıkla Yaşamak
Eğer kronik bir ağrı yaşanır veya eller eskisi gibi kullanılamaz ise hasta depresyona girebilir ve özgüveni azalabilir. Ayrıca eldeki belirtiler yapılan işle veya hobi faaliyetleriyle daha kötüleşiyorsa, kariyeri değiştirmek veya hobilerden vazgeçmek gibi zor bir kararla karşı karşıya kalınabilir. Hasta, araba süremez ve sıradan gündelik görevlerini yerine getiremezse ailesine yeterli katkıda bulunmadığını hissedebilir. Destek gruplarındaki karpal tünel sendromlu insanlar hastalık hakkında daha fazla bilgi verebilir, nasihatte bulunabilir ve aynı hastalığı yaşamış insanlar olarak diğerlerini teselli edebilir. Stres yönetimi ve gevşeme teknikleri de karpal tünel sendromuna eşlik eden psikolojik ve duygusal meselelerle mücadelede yardımcı olabilir.
Temporamandibular Eklem Sendromu (TES) Temporamandibular Eklem Sendromu (TES) Çene eklemlerinin eş zamanlı çalışmaması durumudur.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye